İstanbul'da Kayıp Zamanlar

Liji Pulcu Çizmeciyan:
İstanbul'da Kayıp Zamanlar.
İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2010,
205 S., ISBN: 978-994-48884-7-9

"Hristiyanların büyük perhizinden evvel tüm Avrupa'da karnaval şenlikleri yapılır. Hala Venedik Karnavalı dillere destan. Annem Fransa'da Nice Karnavalı'nın da çok güzel olduğunu söylerdi. Hiç İstanbullu Hıristiyanlar geri kalır mı? O günlerde hava kararınca sokaklardan sürü sürü maskeli gruplar geçer, aynı gece birkaç evi dolaşırlar, neşe saçarlardı. Tanıdık biri maskesini indirir ve yüzünü gösterir, böylece evlere kolayca kabul edilirlerdi. Gramafonlar çalınırdı, sabaha kadar dans edilirdi. Harpten evvel şen senelerdi... Biz pencerenin önünde oturup maskelilerin geçmesini beklerdik. Bunlara maskara derdik...

...

Karnavalın en müthiş günü son günüydü, bir pazartesi olurdu. Tatavla'nın sonunda açık bir sahada toplanılır. Buna Baklahorani denirdi, Rumcadır herhalde. Maskeliler kalabalığı bir arada gösteri yaparlar, eğlenirlerdi. Neler yoktu ki? Elinde tırpanıyla Azrail bile gelirdi."

İş Bankası Kültür Yayınları okuru Liji Pulcu Çizmeciyan'ın İstanbul'da Kayıp Zamanlar'ı ile buluşturuyor. Eser, okurunu artık olmayan bir İstanbul'a yolculuğa çıkarıyor.

İstanbul'da Kayıp Zamanlar, İstanbul'u neredeyse Cumhuriyetle yaşıt bir kız çocuğunun gözünden aktarıyor. Küçük yaşında Gazi Mustafa Kemal Paşa'yı Kocataş Yalısı'nın balkonundan konuşurken seyretmiş, sonra onun manevi kızlarıyla aynı okulda okumuş bir Cumhuriyet çocuğu...

Ermeni Katolik bir ailenin kızı olarak doğan Liji Pulcu, Sarıyer'deki çocukluk günlerinden Osmanbey'deki ilk gençlik yıllarına uzanan dönemi dostlukları, komşulukları, okul hayatı, mesire gezileri ile renkli biçimde anlatıyor.

Kendi anılarına nokta koyduktan sonra da, Şişli-Tünel hattındaki semtleri resmediyor. Bu semtlerin sakinlerinin, gündelik hayatının, alışveriş dünyasının, eğlence ve kültür çevrelerinin bir panoramasını çiziyor.

İstanbul'da Kayıp Zamanlar, bu kadim şehrin yakın tarihine dair bellek tazelerken, kimleri az bilinen anekdotları kayda geçiyor: Adları sularla anılan sayısız mesireden, sokak eğlencelerine; Menderes'in imar faaliyetlerinden, AKM'nin on yıllar süren inşaatına; Türklerin, Fransızların, Rumların, Ermenilerin, Rusların ve Lehlerin sıcak bir öğrenci dayanışması içinde okuduğu Notre Dame de Sion'dan, Berna Moran ve Halide Edip'in öğrencileri büyülediği Edebiyat Fakültesi'ne...

Liji Pulcu Çizmeciyan

1924'te İstanbul'da doğdu. Notre Dame de Sion Kız Lisesi'nin ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Filolojisi bölümünü bitirdi. 1948-1952 arasında mezun olduğu lisede İngilizce öğretmeni olarak çalıştı. 1955'te evlendi. Eşinin de teşvikiyle 1956-59 döneminde Fransa'da, CNRS bursuyla, Fransız filolojisi alanında Marcel Proust hakkında doktora yaptı. Kızı okul çağına geldikten sonra, mezun olduğu lisede bu kez Fransız edebiyatı öğretmeni olarak, 1971-81 arasında çalıştı. Emekliliğini yazarak değerlendiren Liji Pulcu Çizmeciyan'ın Fransızca olarak kaleme aldığı yayımlanmamış roman ve öyküleri var; İstanbul'da Kayıp Zamanlar yayımlanan ilk eseri.

Liji Pulcu Çizmeciyan: İstanbul'da Kayıp Zamanlar. İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2010, 205 S., ISBN: 978-994-48884-7-9