"Çöpte Dostoyevski Buldum" - Yönetmen: Enis Rıza; Yapım Yönetmeni: Nalan Sakızlı; Görüntü Yönetmeni: Koray Kesik; Kurgu: Burak Dal; Yapım: VTR Araştırma Yapım Yönetim; Türkiye, 2009, 105' |
İstanbul'a uzanan hayatı Adana, Tarsus, Ortaca, Kuşadası sokaklarının ve çöplüklerinin pek çok anısına tanıklık etmiş.
Sonra, İstanbul'da tanıştığı öğrencilerle ve kâğıt toplarken çöpten bulduğu kitaplarla hayatı değişmiş. Okumaya ve kitapları biriktirmeye başlamış. Şimdi İstanbul'da, aradığınız her türlü kitabın bulunduğu bir sahaf dükkânı var. "Çöpte Dostoyevski Buldum", yanı başımızda "insan" olduklarını fark etmemizi bekleyen sokak çocukları üzerine, hem bize hem de sokak çocuklarına umut verecek bir sokak çocuğunun, Oktay Çetinkaya'nın hayat öyküsü. Bir kâğıt toplayıcısı, bir solcu, bir Müslüman, bir baba ve bir dönüşümün öyküsü… Hepsinin tek bir adamda buluştuğu bir öykü... Adana'da alkolik ve kumarbaz bir baba ile dilencilik yapan annenin 4 çocuğundan biri olarak dünyaya geldi. İlkokulu bitirince kaportacının yanına çırak olarak verildi. Ancak hurdacılara satılabilecek kablo, kanalizasyon kapağı gibi malzemeler çalmaya başladı. Sonra hırsızlık yaparken tanıştığı kâğıt toplayıcılarına özendi ve "kâğıt hurdacısı" olmaya karar verdi. "Çöpü eksik olmayan" İstanbul'un yolunu tuttu. Sokak çocuklarıyla birlikte tiner çekmeye, uyuşturucuya başladı. Sonra çöpte bulduğu kitapları biriktirmeye başladı. Hatta arkadaşlarıyla tuttuğu bir depoyu kitaplık haline getirdi. Albert Camus'yu, Kafka'yı, "en sevdiğim yazar" dediği Dostoyevski'yi çöpte bulduğu kitaplardan tanıdı. Zamanla o kadar çok kitap biriktirdi ki önce Kadıköy'de tezgâh, ardından Beyoğlu'nda bir kitap dükkânı açtı. Mütevazı dükkânı 7 yılda kitap kurtlarının, araştırmacıların uğrak adresi haline geldi.
Belgesele göre; dünyanın her yerinde sokakta yaşayan ve çalışan çocuklar şehirlerin "sorun"ları, "istenmeyen görüntüleri", "hayaletleri" oluyor. Onların varlığı, ancak özensiz basın haberleriyle gündeme gelebiliyor. Şehrin gerçek sahipleri' olarak tedirginlik duyuyoruz ve onlar bu halimizi hep hissediyor. Aramızda hep mesafe oluyor. Oysa bu çocuklar yanı başımızda 'insan' olduklarını fark etmemizi bekliyorlar.
Enis Rıza Sakızlı
1948 yılında Ankara'da doğdu. Galatasaray Lisesi'nde okudu. Hacettepe Üniversitesi'nde sosyoloji ve filoloji derslerini izledi. 1969'da "Genç Sinema" grubu ile belgesel ve kısa film çalışmalarına başladı. 1970'li yıllardan itibaren çok sayıda belgesel ve haber programına imza attı, zaman zaman reklam filmi yönetti. Çeşitli okul ve kurumlarda fotoğraf, sinema ve belgesel sinema üzerine dersler verdi. Amerika ve Fransa'da iki fotoğraf sergisi açtı. Reklam ve belgesel ağırlıklı birçok filmde yazarlık, yönetmen yardımcılığı ve kameramanlık yaptı. Halen Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde "Belgesel Sinema" dersleri veren Sakızlı, 1987 yılında yapım yönetmeni Nalan Sakızlı ile birlikte kurduğu "VTR Araştırma Yapım Yönetim"de, tanıtım filmleri ve belgesel filmler çekiyor, yönetmenlik yapıyor.
Diğer Filmleri
Zamanın Bekçisi (devam ediyor), Yeni Bir Yurt Edinmek (2007), Sokakta (2006), Ayrılığın Yurdu Hüzün: Kayaköy (2001), Unesco Dünya Miras Listesi – Türkiye (2000), Halatı Bırakmak (1999), Cumhuriyetin Hayalleri (1998), Ege'yi Düşünmek (1998), Beni Yürekten Dinleyin (Hasan Âli Yücel) (1997), Osmanlı'dan Günümüze Azınlık Eğitimi: İstanbul'un Çocukları (Rum Okulları) (1997), Türkiye... Serbest Kürsüde (1996), Nâzım Hikmet Belgeseli (1995), Avrupa Birliği ve Türkiye, 1995, İki Kıyının İnsanları (1994), Türk İktisat Tarihi Seyir Defteri (1991), Aya Giderken Afrika'yı Görmek (1991), Zamana Karışmak (1991), Kuş Olmak ya da Bir Çocuğun Hüznü (1990), Ve Reklam (1990), İstanbul'a Dair (1989) [KanalKultur]
"Çöpte Dostoyevski Buldum" - Yönetmen: Enis Rıza; Yapım Yönetmeni: Nalan Sakızlı; Görüntü Yönetmeni: Koray Kesik; Kurgu: Burak Dal; Yapım: VTR Araştırma Yapım Yönetim; Türkiye, 2009, 105'
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder