Emval-i Metruke ve Tasfiye Komisyonlarının Yapısı ve İşlevi

Toplumsal Tarih, temmuz 2015'te yayınlanan 259. sayısında Ümit Kurt’un “Emval-i Metruke ve Tasfiye Komisyonlarının Yapısı ve İşlevi” başlıklı yazısını kapağa taşıyor. Ümit Kurt, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki belgelerden yola çıkarak Ermenilerin yaşadığı bölgelerde 33 Emval-i Metruke Komisyonu ve 42 Tasfiye Komisyonu oluşturulduğunu ortaya koyuyor; komisyonlardan biri Osmanlı Ermeni vatandaşlarının mallarını tespit ederken, diğeri de tespiti yapılan malları şahıslara satmak veya orduya bağışlamak gibi yollarla tasfiye etmiş.

K. Aslıhan Yener, “Alalah Kazıları 15 Yaşında” başlıklı yazısında, Hatay’da antik Alalah kentinde on beş yıldır yönettiği kazının, 1930’larda ilk çalışmaları başlatan C. Leonard Woolley’den bu yana geçtiği aşamaları anlatıyor. Mehmet Öznur Alkan yine resmi propaganda plaklarından yola çıkarak, bu kez de “Tarihin Sesli Tanıkları: ‘Demirel Demirel İktidara Yine Gel’” başlığı altında, Süleyman Demirel’i öven ve yeren plakları renkli örneklerle tanıtıyor.

“Ziya Gökalp, Nâzım Hikmet ve Tevfik Fikret” başlıklı yazısında Zafer Toprak, ölümünün 100. yıldönümünde Tevfik Fikret’i anıyor ve bu üç yazarın birbirine bakışını değerlendiriyor. Saltuk Duran’ın “Direktuar Dönemi Fransa’sının Yunan Politikaları Çerçevesinde Manililer” başlıklı yazısı, Yunanistan’ın güneyinde Mora yarımadasının güneybatı ucunda yaşayan isyankâr Mani halkını ele alıyor.

Adam Bennet McConnel, “Ankara Cinayetini Amerikan Belgelerinden Okumak”ta, 16 Ekim 1945’te yaşanan ve literatürde “Ankara cinayeti” olarak geçen, Dr. Neşet Naci Arzan’ın Haşmet Orbay tarafından öldürülmesi olayına dair farklı iddiaları karşılaştırıyor. Beno Kuryel “Matematiğin Tarihsel Dinamikleri” başlıklı yazı dizisinin ilk bölümünde, matematiğin tarihsel bir evrime sahip olduğu savından hareketle, Paul Ernest’in “Değerler ve Matematiğin Toplumsal Sorumluluğu” başlıklı makalesinin çevirisini sunuyor.

“Tanpınar’ın Profesörlüğe Atanması: Farklılaşan Anlatılar” başlıklı yazısında Şaban Bıyıklı, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın İÜ Edebiyat Fakültesi’ne atanma hikâyesini dönem basınında yer alan haberleri takip ederek anlatıyor; basın ile biyografilerdeki farklı anlatıları karşılaştırıyor. Rohat Alakom, “Leyla Bedirhan Stockholm’de” başlıklı yazısında, adı ve sanatıyla Kürt kadın hareketi ve tarihi için önemli bir köşe taşı olan Leyla Bedirhan’ın 17 Şubat 1925 günü Stockholm’de Kraliyet Akademisi’ndeki dans gösterisinin yankılarını İsveç gazetelerinde çıkan haberlerden takip ediyor. Kitabiyat bölümünde Akın Öge, Olivier Roy’un Kayıp Şark’ın Peşinde ve Siyasal İslamın İflası adlı kitaplarını inceliyor.

Toplumsal Tarih’in 259. sayısının “Güncel” sayfalarında Aylin Koçunyan’ın Fransa’da düzenlenen “Osmanlı Coğrafyasında Hukuk Yapmak: 1800-1914” başlıklı atölyenin özetini sunan yazısına, Depo İstanbul’da devam eden “Ömrüne Dığmayan Adam: Aziz Nesin 1915-2015” başlıklı serginin ve Emrah Cilasun’un kaleme aldığı Bediüzzaman Efsanesi ve Said Nursi Gerçeği adlı kitabın tanıtımı eşlik ediyor. Zerrin İren Boynudelik ve Emine Önel Kurt “Günlük Hayatı Resmetmek” dizisine “Konserler” başlıklı yazıyla devam ediyorlar.

259. sayıda Edhem Eldem’in “L’illustration’dan Seçmeler”i ve Emel Seyhan’ın “Osmanlı Basınında Yüz Yıl Önce Bu Ay”ı yer alıyor. Aylin Koçunyan Jamanak gazetesinin Haziran 1915 tarihli sayılarından haberler aktarıyor.