Politik Bir Alan Olarak Kadın Bedeni: Osmanlı Toplumunda Kürtajın Yasaklanması

Toplumsal Tarih
[Tarih Vakfı Yayınları]
223 (2012), 96 S.,
ISSN 1300-7025-9-1

[KanalKultur] - Toplumsal Tarih'in temmuz 2012'de yayınlanan 223. sayısında Gülhan Balsoy'un "Politik Bir Alan Olarak Kadın Bedeni: Osmanlı Toplumunda Kürtajın Yasaklanması" başlıklı yazısı kapağa taşınarak 1838 ertesinde yeniden organize olan devletin nüfus politikasına ve kürtaj konusundaki tutumuna dikkat çekiliyor.

Gülhan Balsoy, yazısında 1838 sonrası, nüfus artışını sağlamaya yönelik politikaların önemli ayaklarından biri olan kürtajın yasaklanması sürecini hem Osmanlı kadınlarının deneyimlerinin yeniden kurgulanmasına bir fırsat olarak ele alıyor hem de Osmanlı Devleti'nin ideolojik öncelikleri çerçevesinde süreci analiz ediyor. Bu dönemde devletin ideolojik öncelikleri çerçevesinde kürtajın dinsel / ahlâki zeminden daha maddi / dünyevi bir zemine çekilmeye başladığının işaretlerini sunuyor. Kahraman Şakuz, Tarih Vakfı - Şehir Üniversitesi işbirliğiyle 31 mayıs - 2 haziran 2012 tarihinde Şehir Üniversitesi'nde gerçekleşen "17. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu: Kriz ve Dönüşüm" başlıklı çalıştayın geniş bir özetini sunuyor. İrvin Cemil Schick, Türk yapı sanatının şaheser âbidelerinden biri olarak nitelendirilen İshak Ağa çeşmelerini ve kitabelerini ele alıyor. İnci Özkan Kerestecioğlu, Fatmagül Berktay'la, Berktay'ın son kitabı Dünyayı Bugünde Sevmeküzerine ve Berktay, Türkiye'nin düşünsel iklimi, feminist politikada Hannah Arendt'in etkisi, 'Bedenimiz Bizimdir' kampanyası gibi başlıkları konuşuyor.

Olivier Henry, MÖ 6. yüzyıldan 2. yüzyıla kadar Karia gömü mimarîsindeki değişimi ve Karia'nın gömü gelenekleri ile ilgili çalışmaları değerlendiriyor. Esra Danacıoğlu Tamur, II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Ulusal Arşivleri'nde bu perspektifle yazılmış bir dizi rapor-değerlendirme üzerinden İngiliz istihbaratının (Special Operations Executive) Yunan direnişine yönelik çalışmalarını inceliyor. Ahmet Tetik, Artvin'in Ersis köyünden Mustafa Tetik'in 1930-50 yılları arasında hem nakdi olarak hem de bedenen, çalışarak ödediği yol vergisine ilişkin makbuzlardan yola çıkarak 1925 yılındaki meclis tartışmalarını ve "Bedeni Hizmet ve 'Yol Vergisi'" uygulamalarını anlatıyor.

Vangelis Kechriotis, 5 nisan 2012'de Boğaziçi Üniversitesi'nde gerçekleşen Aptullah Kuran'ı Anma Toplantısı'na katılan Ussama Makdisi ile Makdisi'nin çalışmalarının otobiyografik yönü üzerinde duruyor. Emrah Safa Gürkan, Donald Quataert ile Baki Tezcan'ın editörlüğünde hazırlanan geçtiğimiz aylarda Aytek Sever tarafından yapılan çeviriyle Tan Kitabevi tarafından yayınlanan Hakim Paradigmaların Ötesinde: Rifa'at Abou-el-Haj'a Armağan başlıklı kitabı değerlendiriyor. Muazzez Pervan, 1937-38 harekâtı sonrasında boşaltılmış "memnu mıntıka"larda tarım ve hayvancılığın hatta ağaç, meyve, ot, çalı, çırpı, yaprak toplanmasının yasaklanmasından sonra memleketlerinde bırakılan Dersimlilerin yaşadığı sorunları konu ediyor.

Ayrıca Edhem Eldem "L'illustration'dan Seçmeler" ve Emel Seyhan "Osmanlı Basınında Yüzyıl Önce Bu Ay" isimli köşeleriyle dergide yer alıyor. Ece Zerman'ın "Vahşinin İcadı: İnsan Bahçeleri", Kahraman Şakul'un "Yaşayan İmparatorluk: Dönüşüm Sürecinde Osmanlı Kimlikleri 1700- 1850" ve Pınar Dost-Niyego'nun "Corry Guttstadt'ın "Türkiye, Yahudiler ve Holokost Kitabı" yazılarını da okurla buluşuyor. [KanalKultur]

Toplumsal Tarih [Tarih Vakfı Yayınları] 223 (2012), 96 S., ISSN 1300-7025-9-1