Hangi ifadeler sanatsal ifade özgürlüğü kapsamındadır?
Tüm sanat disiplinleri sanatsal ifade özgürlüğü kapsamında mıdır?
Siyasi eleştiri amaçlı sanat eserleri ifade özgürlüğü kapsamında mıdır?
Müstehcen nitelikli sanat eserleri ifade özgürlüğü kapsamında mıdır?
Din ve inançlar bir sanat eserine konu olabilir mi?
Devlet sanatsal ifade özgürlüğüne müdahale edebilir mi?
Bu türden soruların cevapları, Ulaş Karan ve Pelin Başaran'ın ortaklaşa kaleme aldığı 'Sanatsal İfade Özgürlüğü Kılavuzu'nda.
@kanalkultur - Siyah Bant ve İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin işbirliğiyle hazırlanan, sanatçıların ve sanat kurumlarının sanatsal ifade özgürlüğü hakkının ihlal edilmesi durumunda haklarını nasıl arayabileceklerine dair önerilerin yer aldığı 'Sanatsal İfade Özgürlüğü Kılavuzu' yayınlandı.
Türkiye'deki sanatçıların ve sanat kurumlarının sanatsal ifade özgürlüğü haklarının korunması ve geliştirilmesine destek olmak amacıyla hazırlanan kılavuz, İsveç Başkonsolosluğu ve Sivil Düşün AB Programı Aktivist Desteği kapsamında, Avrupa Birliği tarafından desteklendi.
'Sanatsal İfade Özgürlüğü Kılavuzu' okuyucuları sanatsal ifade özgürlüğü hakkı konusunda bilgilendiriyor; sanatta sansürle mücadele için mevcut hukuk sistemi içerisinde ve insan hakları aktivizmi çerçevesinde hak arama yollarına dair pratik bilgiler sunuyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ulaş Karan ve Siyah Bant'tan Pelin Başaran'ın kaleme aldığı kılavuz iki ana bölümden oluşuyor:
'Hukuki Arka Plan' başlıklı ilk bölümde sanatsal ifade özgürlüğü hakkının tanım ve kapsamı ve sanatsal ifade özgürlüğüne ilişkin ulusal ve uluslararası düzenlemeler anlatılıyor. 'Pratik bilgi ve öneriler' başlıklı ikinci bölümde ise karşılaşılan sansürlerden yola çıkarak oluşturulmuş örnek vakalar ve bu durumlarla karşılaşılması halinde izlenebilecek yollar özetleniyor.
Sanat eseri veya etkinlik sebebiyle sanatçı hakkında savcılık tarafından soruşturma başlatılması, sanat etkinliğinin kolluk güçleri (polis, jandarma, zabıta) tarafından keyfî biçimde engellenmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı veya başka bir resmî kuruma yapılan fon başvurusunun keyfî gerekçelerle reddedilmesi kılavuzda yer alan örnek vakalardan birkaçı.
Kılavuzun sonunda ise sanatsal ifade özgürlüğü alanında daha uzun süreli bir mücadelenin nasıl yürütebileceğine ve savunuculuk çalışmalarına nasıl katılabileceğine dair öneriler, sanatsal ifade özgürlüğü ile ilgili mevzuat ve hak ihlali durumunda başvurulabilecek ulusal ve uluslararası mecraların iletişim bilgileri yer alıyor. @kanalkultur
Eserden:
'Sansür kavramı;
a) Cezalandırma, yasaklama, soruşturma, hedef gösterme, tehdit etme, korkutma, aşağılama, engelleme, fiziki ve sözlü saldırı, gayrimeşrulaştırma, ötekileştirme gibi yöntemleri,
b) Devlet kurumları, politikacılar, bürokratlar, politik gruplar, siyasi partiler, devletin çıkarını gözeten bireyler, kolluk kuvvetleri, mahalle örgütlenmeleri, dinÎ kurumlar, kültür-sanat kurumları, küratörler, meslek örgütleri, sektör temsilcileri, medya kuruluşları, fon veren kuruluşlar gibi aktörlerin müdahalelerini kapsamaktadır.' (s. 10)
Pelin Başaran; Ulaş Karan: Sanatsal İfade Özgürlüğü Kılavuzu. İstanbul 2016, 63 S.
Kılavuzun dijital baskısına Siyah Bant internet sitesinden ulaşılabiliyor:
http://www.siyahbant.org/wp-content/uploads/2012/01/Sanatsal_I%CC%87fade_Ozgurlugu_Kilavuzu.pdf
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder