Nuri İyem 100 Yaşında / Portre

Nuri İyem - duralit üzerine yağlıboya, 26 x 20 cm.,
1980'li yıllar Ömer İyem Koleksiyonu 

Evin Sanat Galerisi, 16 eylül – 31 ekim 2015 tarihleri arasında, “Nuri İyem 100 Yaşında / Portre” sergisi ile Türk resim sanatının büyük ustası Nuri İyem’in doğumunun 100. yılını kutluyor.

“Nuri İyem 100 Yaşında / Portre” sergisi, büyük usta için bugüne kadar düzenlenen sergiler arasında; Nuri İyem’in 68 yıllık sanat yaşamında ürettiği, farklı dönemlerini yansıtan ikonlaşmış portrelerinin yanı sıra, daha önce sergilenmemiş eserleri ve atölyesinden tamamlanmamış resimlerini de içeren en kapsamlı sergi.

Nuri İyem’in portreleri kadar, bir sanatçı olarak öznel portresini de tanıtmak amacıyla, sergide yer alan Nuri İyem’in kişisel atölyesinin canlandırması, ustanın kişisel eşyaları, kendi arşivinden belgeler, mektuplar, şahsi notlar ile sanatçının iç dünyasını görünür kılan bir arşiv-sergi niteliği taşıyor.

Sergi, Türkiye resim sanatında portre konusunun gelişim süreçlerini, Nuri İyem’in portre geleneğindeki yerini, sanatçı özne ile toplumsal benliği yüzleştirerek değerlendiriyor. Bu anlamda Nuri İyem’in, bir sanatçı olarak portresi, Türkiye sanatının modernleşme sorunlarının yansımasıdır.

Feyyaz Yaman direktörlüğündeki “Nuri İyem 100 Yaşında / Portre” sergisini, Cemil Cahit Yavuz’un titiz grafik yorumuyla, Prof. Dr. Erhan Karaesmen, Selçuk Altun, Ali Şimşek, Özcan Türkmen ve Feyyaz Yaman’ın yazılarının yer aldığı geniş içerikli kitap tamamlıyor. Yazarlar, Nuri İyem’in portrelerini ve sanatçı öznesini, Türkiye resim sanatı tarihi çerçevesinde değerlendiyor. “Nuri İyem 100 Yaşında / Portre” sergisine ve kitaba eş zamanlı yayınlanacak, Nuri İyem’in hayatını fotoğraflarla detaylı olarak anlatan, bugüne kadar kendisi için düzenlenen sergilere, yayımlanan kitaplara ve 68 yıllık sanat yaşamında ürettiği, kayıt altına alınmış, 2468 esere de yer veren Nuri İyem internet sitesinin de hazırlıkları devam ediyor. (www.nuriiyem.com) Ayrıca sergiye paralel olarak, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde Türkiye resim sanatında portre geleneği ve Nuri İyem resimleri üzerine bir sempozyum düzenleniyor.

Nuri İyem - Adalet Cimcoz'un Portresi,
duralit üzerine yağlıboya, 75 x 65 cm., 1952,
Evin Sanat Galerisi Koleksiyonu 

Evin Sanat Galerisi, sanatseverleri; Nuri İyem için bugüne kadar düzenlenen “Dünden Yarına Nuri İyem: Nuri İyem Resimleri Arşiv ve Belgeleme Projesi” (2001- 2002), “Anılarda Yazı Fotoğraflarla Nuri İyem” (2005), “Çağının Tanığı Bir Ressam” (2006), “Çağının Tanığı Bir Ressam: Göç Resimleri” (2007) ve “100 Koleksiyondan 100 Nuri İyem” (2010) sergilerinin ardından, “Nuri İyem 100 Yaşında / Portre” sergisine davet ediyor...

Nuri İyem (1915 – 2015)

1933 - 1937 arasında; Nazmi Ziya, Hikmet Onat, İbrahim Çallı ve Leopold Levy atölyelerinde çalışarak, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü'nü birincilikle bitirdi. 1938'de askerlik görevini tamamladı. 1940'ta Yüksek Resim Bölümü'ne devam etmek üzere Akademi'ye döndü. Kemal Sönmezler, Selim Turan ve Avni Arbaş'la birlikte, balıkçıları ve liman işçilerini inceleyerek onları betimledikleri resimlerle sergi açmaya karar verdi. Bu ekibe Turgut Atalay Güneri, Haşmet Akal, Agop Arad, Fethi Karakaş, Ferruh Başağa ve Mümtaz Yener katıldı. 1941'de Beyoğlu Matbuat Müdürlüğü Salonu'nda, birlikte limanlardan çalıştıkları resimlerle "Liman Şehri İstanbul" başlıklı sergiyi açan Leopold Levy'nin bu genç öğrencileri, "Yeniler" adını aldı. Grubun "Kadın" temalı ikinci sergisi aynı mekanda 1942'de, üçüncü sergisi 1943'te Eminönü Halkevi'nde açıldı. "Yeniler Grubu" Türk resim tarihinde ilk kez toplumsal gerçekçi resmi savunan görüşleriyle önemli bir dönüm noktası oluşturdu. 1944'te "Nalbant" isimli resmiyle birincilik kazanarak Yüksek Resim Bölümü'nden mezun oldu. 1946'da Beyoğlu'nda bir mağazanın üçüncü katında ilk kişisel sergisini açtı ve "Yeniler Grubu"nun dördüncü sergisine katıldı. Aynı yıl UNESCO sergisine "Nalbant" adlı yapıtını gönderdi. Yeniler grubunun 1947'den 1951'e kadar her iki yılda bir Fransız Kültür Merkezi'nde düzenlenen tüm sergilerine katıldı. 1948'de soyut resme yöneldi. Manzara ve nesne soyutlamaları yaptı. 1951'de "Yeniler Grubu"nun dağılması üzerine Türk Ressamları Derneği'ne üye olarak derneğin sergilerine katıldı. 1952'de nü'ler ve portrelerden oluşan ikinci kişisel sergisini Maya Sanat Galerisi'nde açtı. Bu tarihten itibaren her yıl düzenli olarak kişisel sergi açmayı sürdürdü. 1956'da Venedik, 1957'de Sao Paulo Bienali'ne katıldı. 1965'e kadar soyut ve nonfigüratif çalışmalarını sürdürdü. 1959-1970 arasında çeşitli duvar resmi çalışmaları yaptıysa da hiçbiri günümüze ulaşamadı. Aynı dönemde Yeditepe ve Dost dergileri için sanat yazıları yazdı. 1986'da Tüyap Ticaret Merkezi'nde 50. sanat yılı onuruna retrospektif sergisi açıldı ve sergi ile ilgili kitabı yayımlandı. 1973'te Cumhuriyet'in 50.Yılı Resim Ödülü, 1989'da Sedat Simavi Görsel Sanatlar Ödülü ve 1997'de Tüyap İstanbul Sanat Fuarı Onur Ödülü'nü aldı. 2001'de Evin Sanat Galerisi, resimlerinin yer aldığı koleksiyonları tespit ederek görselleri arşivledi. Projenin devamı olarak, 1504 resimden oluşan "Dünden Yarına Nuri İyem" Retrospektif Sergisi açıldı ve sergiye gelen tüm yapıtların yer aldığı iki ciltlik kitabı ve cd. yayımlandı.

18 haziran 2005 tarihinde vefat etti.

Eserleri Evin Sanat Galerisi'nde sergileniyor ve eserlerine sertifika verilmeye devam ediliyor. Ayrıca, her yıl "Nuri İyem Resim Ödülü" adı altında bir resim yarışması ve iki yılda bir "Çağının Tanığı Bir Ressam : Nuri İyem" başlıklı araştırma - inceleme sergileri düzenleniyor. [KanalKultur]

“Nuri İyem 100 Yaşında / Portre” / 16 eylül – 31 ekim 2015; Evin Sanat Galerisi, Büyük Bebek Deresi Sokak No: 13, Bebek - 34342 İstanbul; Tel.:  +90-212-265 8158