Nuhun Gemisi Dergisi- Anatoli Ahteri Gazetesi - Yunan İçsavaşı'nda Kıbrıslı Türk Katırcılar

[KanalKultur] - Toplumsal Tarih'in ekim 2006'da yayınlanan 154. sayısı, Yunan İçsavaşı'na katılan Kıbrıslı Türk katırcıların hikayesini anlatıyor. 15-17. yüzyıllarda baharat ticaretinin serüveni, TKP'nin desteğinde çıkan mizah dergisi "Nuhun Gemisi", Anadolu'da bulunan antik tıp aletleri ve tıbbın gelişimi, misyoner faaliyetleri ve bu kuruluşların Osmanlı Devleti ile ilişkileri, Anadolu'daki Türkçe konuşan Ortodoks aydınların çıkardığı Anatoli Ahteri gazetesi, başlangıçta kültürel düzeyde kendini gösteren Arap milliyetçiliğinin siyasallaşma süreci üzerine yazılar, Yenikapı'da ortaya çıkarılan Bizans gemileri hakkında söyleşiler Toplumsal Tarih'in 154. sayısında okurlarla buluşuyor.

Verdiği birbirinden ilginç eklerle beğeni toplayan Toplumsal Tarih'in 154. sayısı eki ise, "İstanbul'da İnsanlar ve Vapurlar".

Yunan İçsavaşı'nda Kıbrıslı Türk Katırcılar - Ulvi Keser'in kaleminden, İngiltere'nin zoruyla Yunanistan'a çıkan Kıbrıs birliklerinin içindeki Türklerin hikayesi: "Kıbrıslı Rumların İngiliz idaresine 'Savaş döneminde İngiliz ordusunda biz savaştık ve size yardım ettik. Kıbrıslı Türklerin bu savaşta herhangi bir fonksiyonları ve destekleri yoktur. O halde şimdi de siz bize yardım etmelisiniz,' diyeceğinden ve adayı Yunanistan'a ilhak edeceğinden endişe eden bazı Kıbrıslı Türkler de kendilerini savaşın içinde bulurlar. Kıbrıslı Türkler, İngiltere'ye olan sadakatlerini göstermek maksadıyla savaşa katılırlar ve böylece adanın geleceğinde söz sahibi olduklarını ortaya koyarlar."

TKP Desteğinde Bir Mizah Gazetesi - Nuhun Gemisi (1949-1950) - Levent Cantek'in, TKP'nin kontrolünde çıkan "Nuhun Gemisi" dergisini konu edindiği yazısında tek parti yönetimine muhalefet eden o dönemin mizahındaki pırıltı dikkat çekiyor: "Nuhun Gemisi, Türkiye Komünist Partisi'nin çıkardığı ya da desteklediği yayınlardan biridir. Parti Sekreteri Zeki Baştımar'ın memuriyeti nedeniyle dergi Ankara'da hazırlanıp İstanbul'da basılmaktadır. Genellikle edebiyat-kültür temalı dergiler çıkaran ya da destekleyen TKP'nin bir mizah yayınına 'el vermesinde', 1946-1950 yılları arasında çıkan Markopaşa mizah gazetesinin kazandığı popülerlik etkili olmuştur. Gazetenin yarattığı tarzın yaygınlık kazanması parti tercihlerini yönlendirmiştir. Nuhun Gemisi, Markopaşa izleyicilerinden olmakla birlikte popülerliğine ket vuracak ölçüde siyaset ağırlıklıdır."

15-17. Yüzyılların Cazip Ticaret Metaı: Baharat - İlaçların vazgeçilmez öğesi, yemeklerin lezzeti baharatın serüvenini ve insanoğlunun baharat ticareti için savaşa girişinin öyküsünü Salih Özbaran yazıyor: "Baharat, zevk ve şifa verdi insanlara; bu zevk ve şifa serüvenlere sürükledi onları, uzun ve tehlikeli yolculuklarla peşlerine düşürdü, imparatorluklar kurdurdu. Portekiz'in ünlü tarihçisi Vitorino Magalhães Godinho, Vasco da Gama ile Hindistan'a ulaşan ve Hint Okyanusu'nda egemenlik kuran Portekizlilerin bu serüvenine 'baharat emperyalizmi' diyebilmişti. Çünkü Vasco da Gama 1498 yılında Hindistan'a ulaştığında, adamlarından birisinin 'Hıristiyanları ve baharatı bulmaya geldik' biçimindeki sözleri baharatın cazibesini açıklamıştı."

Derginin 154. sayısında Emel Seyhan'ın kaleminden "Osmanlı Basınında Yüz Yıl Önce Bu Ay", Yavuz Selim Karakışla'dan "Arşivden Bir Belge" ve Edhem Eldem tarafından hazırlanan "L'Illustration'dan Seçmeler" bölümleri de yer alıyor. [KanalKultur]