Modern Devlet'e Giden Yolda Mülk Siyaseti - Osmanlı Suriyesi

Martha Mundy ve Richard Saumarez Smith tarafından ortaklaşa olarak kaleme alınan "Modern Devlet'e Giden Yolda Mülk Siyaseti" adlı kitap, geç dönem Osmanlı İmparatorluğu'nda hukuk, idare ve üretken toplumsal ağların kesiştikleri noktada mülkiyet ilişkilerinin doğasını ve dönüşümünü inceliyor. Öncelikle Tanzimat düzenlemelerini, İslam Hukuku'nda yüzyıllar boyunca mîrî topraklar hakkında cereyan etmiş tartışmaların eksenine oturtuyor. Daha sonra, Tanzimat hukuksal sisteminin yönetimini İmparatorluğun yüz civarında köyü kapsayan bir kazasında mercek altına alıyor.

Kitaba göre bu yaklaşım yöntem açısından önem taşıyor, zira ondokuzuncuyüzyıl boyunca Tanzimat ıslahatları büyük ölçekli dönüşümlere uğramış. Bu ıslahatların etkileri de hem yürürlüğe konuluşlarının zamanlamasına hem de bölgelerin siyasal iktisadına bağlı olarak farklılıklar arz ediyor. Bu yüzden siyasal yöneticiler bölge seçkinleri ile bir araya gelerek müzakere, tercüme ve çatışma süreçlerine dahil oluyor.

Kitabın üçüncü ve son bölümü sözlü mülakatlar, tapu, kadastro, nüfus, vergi, nizamiye ve şer'i mahkeme kayıtlarından hareketle üretken sistemlerde mîrî topraklardaki mülkiyetin nesnesinin sadece hukuk ve idare tarafından değil, bu toprağın toplumsal üretimdeki değeri tarafından da belirlendiğini gösteriyor.

"Modern Devlet'e Giden Yolda Mülk Siyaseti - Osmanlı Suriyesi'nde Hukuk Yönetim ve Üretim" adıyla yayınlanan eser, daha geniş karşılaştırmalı bir çerçevede hem mülkiyetin mahiyeti hem de Osmanlı ıslahatlarının mizacı konularında yeni perspektifler sunuyor...

Martha Mundy, Richard Saumarez Smith: Modern Devlet'e Giden Yolda Mülk Siyaseti - Osmanlı Suriyesi'nde Hukuk Yönetim ve Üretim. Çev.: Süleyman Kızıltoprak, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2013, 416 S., ISBN : 9789753332965