Roz Kohen: Kolej Yılları (1963-69)

© Roz Kohen - Ablam Dora Kohen'in mezuniyeti,
Amerikan Kız Koleji, Arnavutköy, 25 haziran 1966

Roz Kohen "Yahudi İstanbul'unu / İstanbul Yahudileri'ni" anlatıyor: İstanbul'da Yahudiler ve Yahudi Yaşamı

[KanalKultur] - Nihayetinde annemin rüyasi gerçekleşir ve hem ablam hem de ben, lise yıllarımızı Arnavutköy'de bulunan, o zamanki adıyla Amerikan Kız Koleji'ndeki kampüste geçirmeye başlarız.

Şişhanedeki Melek Apartman'dan Arnavutköy'deki okula gidişimiz, alışageldiğimiz köşe başındaki okula gitmekten çok farklı bir serüvendir.

Her gün, zamanında Arnavutköy'e varabilmek için, sabah erkenden yola çıkarız. Önce Tünel'e yürürüz ve oradan Karaköy'e inip, Emirgan-Sirkeci veya Karaköy-Beşiktaş arkasından Sarıyer'e giden bir otobüse binmemiz gerekir. Bazen de Tünel'den troleybüs veya otobüsle Taksim'e, oradan da Taksim-Sarıyer hattında işleyen 40 numaralı otobüse binip, okula varırız. Genelde okula varmamız bir saat sürer...

© Roz Kohen - Roz Kohen ve Beden Eğitimi
Öğretmeni Miss Linder, mezuniyet yemeği,
Amerikan Kız Koleji, Arnavutköy, mart 1969
 

Bizler, bu açılan "yeni dünya"nın içinde yenilikleri keşfede dururken, ayni işte 28 yaşından beri katiplik yapan babam, artık Şişhane'deki orta halli Yahudilere bile ayak uyduramayacak hale gelmiştir. Her türlü yeniliği kuşku ile izleyen babam, yirmi senedir oturduğu bu mahalleden ayrılmakta güçlük çekmektedir...

Bizler içinse, Şişhane'deki kaybolmakta olan Yahudi mahallesinin kültürüyle muhteşem Arnavutköy tepelerindeki liberal eğitim arasındaki uçurum giderek büyümektedir...

Okulda beyaz eldivenli İngilizce konuşan ahçıların elinden içli pilav ve kestane tatlılarını yerken; Boğaz'ın üstünde Amerikan Hockey'i oynarken; akşam Melek Apartman'da yorgun bacaklarını sürüyerek inen yaşlı fakir komşularımızın terlik tıkırtıları çocukluk anılarımızın bir yankısı olmaya devam ediyordu.

Yeni sınıf arkadaşlarımız, şehrin ve hatta ülkenin her bir köşesinden gelmiş, aileleri değişik kültürlerden oluşmuş cok çalışkan ve emelleriyle övünen kızlardı.

© Roz Kohen - Roz Kohen,
mezuniyetinde ablası Dora ile,
Amerikan Kız Koleji,
Arnavutköy, 24 haziran 1969

Sabahları, kuş cıvıltıları dolu koruluğun içinden güvenle tepedeki okula yürür; Amerikalı öğretmenlerimizin ciddiyetle yürüttükleri sınıflara girerdik. Artık kızınca elinde cetvelle üzerimize yürüyen ve sınıfı kontrol edemeyen yaşlı Fransızca hocalarımızın yerine yüksek dereceli, öğrenci psikolojisini çok iyi anlayan, arkadaş gördüğümüz öğretmenlerimiz var.

Musevi Lisesi'nde ve Kıblelizade Sokak'ta geçen yıllar, artık bizim değilmiş gibi görünür...

Bu semtlerden ayrılan Yahudiler de yavaş yavaş 60'lı yılların getirdiği değişikliklere ayak uydurmaya hazır bir nesil haline dönüşürken, bizimkiler büsbütün içlerine kapanır...

Yetişirken evde konuşulan klişe (clichee) dolu Yahudi İspanyolcasını bildiğimizi hiç hatırlamıyoruz sanki. Kuledibi'ndeki Havra'ya giden tek babam kalmıştır. Onbeş yaşımda anneme artık Yom Kipur'da oruç tutmayacağımı, Hamursuz bayramlarında sadece hamursuz yemiyeceğimi ilan edince; annem, babama bildirmediğim sürece istediğimi yapabileceğimi söyler.

Ve evdekiyle dışardaki yaşam bütünüyle iki ayrı dünya haline dönüşür... [KanalKultur]