Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn-i Sultan Süleyman Han, Seramiğe Konu Oldu

 

[KanalKultur] - Matrakçı Nasuh, 15. yüzyılın son çeyreği ile 16. yüzyılın ortaları arasında yaşadığı ve asıl adının Nasuh b. Karagöz olduğu ileri sürülen Osmanlı tarihçisi ve metematikçisi. Dedesinin Sarabosna'da doğduğu ve bir Yeniçeri devşirmesi olarak görev yaptığı da dile getiriliyor. Matrakçı'nın savaş eğitimi aldığı savaş oyunları ve silahları konusunda uzman olduğu, Kanuni Sultan Süleyman tarafından bu nedenle ödüllendirildiği de ifade ediliyor.

Hayatı ve eserleri hakkında henüz yeterli bilgi bulunmuyor. Aynı zamanda nesih yazı stilinde değişiklikler yapan, divanî yazı stilinde önde gelen isimler arasında yer alan ünlü bir hattat. Kendine has üslubuyla, eserlerinde var olan minyatürlerle bir döneme görsel olarak da ayna tutuyor. Eserlerinde yeryüzünün kuşbakışı görünümünü resmediyor. Buna karşın şekilleri tepeden değil, sanki karşıdan görüyormuş gibi çiziyor. Bu resimlerde kuş ve tavşan gibi hayvanlar olsa da insanlar asla belirmiyor. Şehirlerdeki binalar tek tek seçilebiliyor.[*]

Matrakçı, Mecmaü't-Tevârih adıyla Taberî Tarihi'ni Türkçe'ye çevirmiş. Kanuni Sultan Süleyman'ın Irak seferini "Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn-i Sultan Süleyman Han" ismiyle kaleme almış. Bilinen kitapları arasında Cemâlü'l-Küttâb, Kemâlü'l- Hisâb, Umdetü'l-Hisâb, Mecmaü't-Tevârih, Süleymannâme, Fetihname-i Karabuğdan, Beyan-ı Menazil-i Sefer-ul Irakeyn ve Tuhfet-ul Guzat bulunuyor.

Tanınmış seramik sanatçısı Aydan Birdevrim, Matrakçı Nasuh'un "Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn-i Sultan Süleyman Han" ismiyle kaleme aldığı eserde yer alan ve yol boyunca Osmanlı ordusunun geçtiği şehirlerin minyatür şeklinde çizdiği haritalarını kendine has çalışmasıyla seramiğe dönüştürmüş...

Birdevrim; "çizimleri bugün hem estetik, hem de geçmişe ait çok ayrıntılı bilgiler içermesi ve bunları naif bir biçimde aktarması, minyatür-harita karışımı kendine has bir üslubu beni çok etkilediği için onları seramikten yaptım ve çamur üzerine aktardım." diyor.

Aydan Birdevrim

1963 yılında Bursa'da doğdu. 1985 yılında Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Cam-Seramik Bölümü'nden mezun oldu. 1986'da atölyesinde özgün seramik çalışmalarına başladı. 1997'de Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nde Prof. Dr. Erdinç Bakla danışmanlığında yüksek lisansını tamamladı. 1993 yılında İstanbul Üniversitesi T.B.M.Y.O. Cam Seramik, Çini İşlemeciliği programında öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. 2003 yılında İstanbul Üniversitesi T.B.M.Y.O. Çini İşlemeciliği Program Başkanlığı görevine getirildi. 2004'te Yıldız Porselen Fabrikası için özel tasarımlar yaptı. Pek çok karma sergiye katılan sanatçının, 10 kişisel sergisi bulunuyor. Halen İstanbul Üniversitesi cam seramik ve çini programında ders veriyor...

Kişisel Sergiler

2011 Cam-Seramik Sergisi / Kütahya
2009 KulturPunk Wipperführt Galerisi / Almanya
2006 Vakko Beyoğlu Sanat Galerisi / İstanbul
2006 İş Sanat İzmir Galerisi / İzmir
2004 İstanbul Üniversitesi Rektörlük Binası / Beyazıt
2004 Efsun Sanat Galerisi / Kadıköy
2003 Vakıfbank Kemal Sunal Sanat Merkezi / Beyoğlu
1998 Art Galeri / Selamiçeşme
1997 Marmara Üniversitesi G.S.F. / Acıbadem
1996 İş Bankası Sanat Galerisi / İstanbul

Karma Sergiler ve Etkinlikler

2011 Çini Basamaklarından Zamana Yürüyüş Sempozyumu / İstanbul
2011 Aydan Birdevrim Cam-Füzyon Çalıştayı / Kütahya
2011 Artexpo2011 International Art Center / Üsküdar
2010 "Wuppertal 24h live" / Almanya
2010 Art Fair Nrw, Sanat Fuarı Duisburg / Almanya
2010 '1.Origami Rose' Sergisi İnternational'Art Center / Üsküdar
2010 Cam Dostları Grubu İstanbul Üniversitesi'nde Buluşuyor / Beyazıt
2009 Genç Sanatçıları Destek Vakfı Yıl Sonu Sergisi Wuppertal / Almanya
2009 İstanbul Üniversitesi Yıl Sonu Sergisi Beylerbeyi Sarayı / Beylerbeyi
2009 Marmara Üniversitesi Eski Mezunlar Sergisi / Acıbadem
2008 Marmara Üniversitesi Eski Mezunlar Sergisi / Acıbadem
2008 Cam Dostları Grubu Çağdaş Cam Sanatçıları Sergisi Akdeniz Üniversitesi / Antalya
2008 Barış Ağacı Sempozyumu. Proje sahibi, Workshop-Seminer –Çinilerden Oluşan Barış Ağacı Yapımı, Cam – Seramik – Heykel Karma Sergi / İstanbul
2008 -Barış ağacı Sempozyumu, Proje Sahibi, Cam – Seramik – Heykel Karma Sergi, Workshop-Seminer – Çinilerden Oluşan Barış Ağacı / Wuppertal - Almanya
2008 Cam Müzesi Açılış Sergisi / Eskişehir
2008 Cam Dostları Grubu Çağdaş Cam Sanatçıları Sergisi, Konak Belediyesi Güzelyalı Kültür Merkezi Sanat Galerisi / İzmir
2008 2008 Türkiye'sinde Dünya Kadınlar Günü Cumhuriyet ve Türk Kadını Plastik Sanatlar Sergisi, Atilla İlhan Kültür Merkezi / İzmir
2007 50 yılın Sanatçı ve Tasarımcılar sergisi Marmara Üniversitesi G.S. F / Acıbadem
2007 Agoraku Sanat Buluşması, Seramik Heykeller ve Dilek Ağacı / Çanakkale
2007 İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyeleri Sergisi Kuyucu Murat Paşa Medresesi / Beyazıt
2007 Cam Dostları Grubu Cam Tutkusu Sergisi, Anadolu Üniversitesi / Eskişehir
2005 Derin Art Galeri / Etiler
2005 Kuyucu Murat Paşa Medresesi / Beyazıt
2005 T.C Adalet Bakanlığı Paşakapısı Kadın Cezaevi Müdürlüğü / Üsküdar
2002 Kuyucu Murat Paşa Medresesi / Vezneciler
2002 İstanbul Üniversitesi Açılış Şenlikleri Karma Sergisi / Beyazıt
2002 1.Uluslararası Sanat Buluşması Seminer ve Workshop, D.A.Ü / KKTC
2002 1.Uluslararası Sanat Buluşması İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlileri Sergisi / Kıbrıs
2002 Bahçeşehir Üniversitesi Sergi Salonu / Bahçeşehir
2001 Veteriner Fakültesi Açılışı Öğretim Görevlileri Sergisi / Avcılar
2001 İstanbul Üniversitesi Açılış Etkinlikleri Karma Sergisi / Beyazıt
2001 Veteriner Fakültesi / Avcılar
2001 Balıkesir Müzesi Öğretim Görevlileri Karma Sergisi / Balıkesir
2000 İstanbul Üniversitesi T.B.M.Y.O. Öğretim Görevlileri Sergisi, BarışManço Kültür Merkezi / Avcılar
2000 Uluslararası Seramik, Porselen ve Cam Teknolojileri Fuarı Seramitek İstanbul -2000 / İstanbul
1999 Uluslararası Seramik, Porselen ve Cam Teknolojileri Fuarı Seramitek İstanbul-99 / Beylikdüzü
1998 Çanakkale Seramik 41.Yıl Seramik Sergisi / Çan
1998 İstanbul Üniversitesi Kültür Merkezi Sergi Salonu / Avcılar
1998 Işık Üniversitesi Sanat Galerisi / İstanbul
1996 Basın Müzesi / Eminönü
1994 Ege Kültür Vakfı Tabak Sergisi / İzmir
1994 İstanbul Üniversitesi T.B.M.Y. O. Sergi Salonu / Avcılar

Proje ve Uygulamalar

2011 Büyükçekmece renklerle buluşuyor duvar resimleri
2011 Büyükçekmece kurganının seramik panolarla kaplanması
2010 İst. Ü. ve Boğaziçi Ü. Kültür Nehri İstanbul 2010 için Barış Yolu projesi seramiklerden oluşmuş Yol
2010 İ. Ü Tepecik binası koridorları çini panolar
2010 Almanya Duygu ve Hisler Parkı Barış Ağacı Projesi, 3.Ağaç Heykeli Çalışmaları
2009 Fatih Üniversitesi 2.Kristal Klaket Kısa Film Yarışması özel ödül tasarımları
2009 İ.Ü Veteriner Fakültesi Bahçesi At heykeli Restorasyonu
2009 İ.Ü Avcılar Yerleşkesi Kreşi Seramik Pano (1 adet)
2008 Fatih Üniversitesi 1.Kristal Klaket Kısa Film yarışması özel ödül tasarımları
2008 Almanya Genç Sanatçıları Destek Vakfı Bahçesi Çinilerden Oluşmuş Ağaç Heykeli
2008 İ.Ü Avcılar Yerleşkesi Bahçesi Çinilerden Oluşmuş Ağaç Heykeli
2008 Barış Ağacı Projesi Almanya ve Türkiye Sempozyumu
2008 İ.Ü. Avcılar Yerleşkesi Sosyal Tesis İ.Ü Logosu Seramik Pano (1 adet)
2005 İ.Ü. Veteriner Fakültesi Seramik Duvar Panosu (2 adet)
2004 İ.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Yönetim Katı Çini Panolar [KanalKultur]

[*] http://tamu.academia.edu/SencerCorlu/Papers/471488/The_Ottoman_Palace_School_Enderun_and_the_Man_with_Multiple_Talents_Matrakci_Nasuh
Ayrıca bkz.
→ http://en.wikipedia.org/wiki/Matrak%C3%A7%C4%B1_Nasuh