Sempozyum'da "İnanç - Antropoloji - Teoloji" de bir konu kümesi olarak ele alındı. Bu konu kümesinde "Dersim'de Küreselleşen Ocak - Aşiret İlişkileri" ve "Tunceli Sarı Saltık Ocağı'na Bağlı Alevilerde Uluhiyet İnancı" yoğunluklu şekilde tartışıldı.
II. Ululararası Tunceli (Dersim) Sempozyumu'nun düzenlenme amacı şu şekilde belirtildi:
"Tunceli (Dersim), etno-politik saiklerle ve daha çok tarih ve sosyoloji disiplini bağlamında üzerine oldukça çok şey söylenen ve belli ki daha söylenecek çok şeyin olduğu bir kenttir. Tunceli'yle ilgili yazılanlar biraz yakından izlendiğinde genel olarak dil, inanç, etnisite veya kültür gibi 'sorunları' merkezine alan çalışmaların entelektüel gündemde belirgin bir biçimde etkili olduğu kolaylıkla görülür. Entelektüel gündeme egemen olan çalışmaların ağırlıkla dil, inanç ve etnisite ilişkili olması, muhtemeldir ki “sorunların yakıcılığıyla” (ya da sıcaklığıyla) açıklanabilir.
Ne var ki, bu 'içsel' sorunların tartışılmasındaki yoğunluk ve yaygınlık, başka bazı toplumsal sorunların tartışılmasındaki önceliği çoğu zaman 'zorunlu olarak' öteleyebilmektedir. Örneğin, yoksulluk, işsizlik, istihdam sorunu gibi önemli bazı sosyo- ekonomik sorunlar, yoğun ve yaygın 'içsel' sorunların belirleyici olduğu bir zeminde hak ettiği gündemi yakalayamamaktadır. Keza örnek gösterilen sosyo-ekonomik sorunlar ve diğer bazı sorunları merkezine almış çalışmaların yeterince yapılmıyor olması Tunceli'de tartışmaya değer başkaca sorunların olmadığı anlamına gelmemelidir.
İlki 2010 yılında yapılan I. Uluslararası Tunceli (Dersim) Sempozyumunun devamı niteliğini taşıyan ve 20-22 Eylül 2013 tarihleri arasında Tunceli'de düzenlenen II. Uluslararası Tunceli (Dersim) Sempozyumu, belirlenmiş olan konularla bir bakıma bu eksikliği de giderecek çalışmaları ve araştırmacıları buluşturmayı hedeflemiştir."Sempozyumda "Dersim - Alevilik İlişkisi", "Dil-Politik, Yakın Dönem Politik Tarih ve Siyaset", "Hikayelerde Dersim", "Dil - Alfabe Çalışmaları", "Sağlık ve Geleneksel Arayışlar", "Yeni Anayasa Sürecinde Aleviler ve Kürtler", "Mitoloji - Tarih - Arkeoloji", "Belgeler Tarihi", "Yakın Dönem Politik Tarihi", "Edebiyat - Söylence", "Kızılbaşlık - Alevilik - Ocak", "Belgeler - Tarih - Modernizm", "Güncel Sorunlar", "Ekonomi Politik", "İnanç - Antropoloji - Teoloji"... başlıklarında oturumlar yapıldı.
"Bölgesel Kalkınma", "Yerel Ekonomi ve Bölgesel Dinamikler", "Yoksulluk"; "Eğitim", "Dersim ve Öteki", "Dersim ve Medya", "Dersim ve Sosyal Problemler", "Dersim'de Sağlık", "Dil ve Bilinç", "Zazaki ve Kurmanci (Dil-Alfabe Çalışmaları)", "Zazaki, Kurmanci ve Ermenice: Kaybolan Yer İsimleri", "Alevilik ve Dersim Aleviliği", "Türk Edebiyatında Dersim"; "Kürt Siyaseti ve Dersim", "Çok Partili dönemde Dersim", "Türk(iye) Solu ve Dersim", "Türk Sağı ve Dersim", "Cumhuriyet ve Dersim", "1980 Sonrası ve Dersim", "Osmanlı Döneminde Dersim ve Kızılbaşlık", "Dersim ve Diaspora", "Dersim'de Ermeniler", "Dersim'de Arkeoloji" gibi konularda tartışmalar açıldı.
* * *
Şerif Mardin, Yaşar Kemal, İşaya Üşür, İzzetin Doğan, Mete Tuncay, Murat Belge, Mehmet Altan ve Toktamış Ateş 4 - 6 ekim 2010'da Tunceli'de Tunceli Üniversitesi'nin düzenlediği "I. Uluslararası Tunceli (Dersim) Sempozyumu (Ekonomi, Tarih, Toplum)" için bir araya gelmiş ve ilgili sempozyumun "Danışma Kurulu"nu oluşturmuştu. Durmuş Boztuğ, Şükrü Aslan, Ali Tutay, Ömer Demirel, Ali Batu, Hasan Kürüm, Ali Arslan, Hıdır Özdemir, Hüseyin Yılmaz, Ali Boztuğ, Hüseyin Yıldız, Mehmet Sadık Öncül, Sabit Menteşe, Murathan Kayım, Gülşen Erenler Çakar, Behzat Akdogan, Kazım Arık, Şerif Gürçağ Tuna, Servet Gün, Yavuz Çobanoğlu, Özkan Yıldız ve Bülent Bilmez de sempozyumun Düzenleme Kurulu'nda bulunuyordu.
"Düzenleme Kurulu" adına ortaya konan metinde: "Geleneksel adıyla Dersim ya da Tunceli özgün coğrafyası, inancı, dili ve politik kimliğinin biçimlendirdiği kültürü ile hemen her dönemde ülke gündeminde belirgin bir yer almış; siyasal ve toplumsal pratiklerin hem öznesi hem de nesnesi olmuştur. Bu durumun sonucu olarak Tunceli (Dersim) büyük ölçüde politik yazında ele alınmış; gerek resmi gerekse eleştirel metinlerde sıklıkla tartışma konusu olmuştur. Türkiye ölçeğinde baktığımızda esas olarak politik bağlam içerisinde ele alınmış olması nedeniyle Tunceli (Dersim), bilimsel yöntemle akademik yazına yeterince konu olmamış veya edilmemiştir. Oysa sadece doğası nedeniyle değil, toplumu ve kültürü nedeniyle de Tunceli (Dersim) bütün bilimler ama özellikle sosyal bilimler için her zaman muazzam önemde bir araştırma sahası olarak dikkat çekmiştir. Son yıllarda büyük ölçüde küreselleşmenin etkisiyle dünyada ve Türkiye'deki gelişmelere koşut olarak çoğul düşünebilme olanakları gelişmiş ve modern tabuların akademiye konu olmasının yolları açılmıştır. Böylece Tunceli (Dersim) üzerine Avrupa'daki üniversitelerde olduğu gibi Türkiye'de de yüksek lisans ve doktora tezleri yazılmaya başlanmıştır. Aynı süreçte ulusal/uluslararası kongrelerde konuyla ilgili bildiriler sunulmuş ve bazı makaleler yayınlanmıştır. Giderek bu tür çalışmaların çoğalması, bunlar arasında akademik ve bilimsel bir ilişkiyi sağlayan yeni ve daha kapsayıcı bir etkinlik ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Tunceli Üniversitesi, şimdi bu ihtiyacı karşılamak amacıyla Tunceli (Dersim)'in geçmişinden bugününe bir tarihsel perspektif içerisinde ekonomik, tarihsel ve toplumsal boyutların ele alınacağı bir sempozyum düzenlemeye karar vermiştir." denilmiş ve söz konusu sempozyum 4 - 6 ekim 2010 tarihleri arasında "Tunceli (Dersim)'e ilişkin derli toplu bir kaynak üretilmesi" hedeflenerek toplanmıştı.
Baskın Oran'ın "1937/38'de Ne Oldu" başlıklı tematik konuşmasıyla birlikte sempozyumda "Son Tanıklar Gitmeden - Dersim 38 Sözlü Tarih Projesi", "Diyasporada Dersim", "Tunceli'de Üniversite ve Sivil Toplum Kuruluşlarının Üniversiteden Beklentileri", "Türkiye'de Alevilik ve Dersim Aleviliği", "Edebiyatta ve Müzikte Dersim", "Dersim'in Dışındaki Dersim", "Tunceli (Dersim) Ekonomisi Olanaklar ve/veya Olanaksızlıklar", "Çevresel Sorunlar", "Tunceli (Dersim) ve Kimlik", "Tunceli (Dersim)'de Dil ve Kültür", "Ulus Devletin İnşası Sürecinde Basında Dersim Dersim'de Basın", "Belgesellerde Dersim: Yönetmenler ve Deneyimleri", "Dersim 38", "Arkeolojik ve Biyolojik Çevre ve Toplumsal Hareketler", "Hakim ve Muhalif Algıda Tunceli (Dersim)", "Tunceli (Dersim)'de Toplumsal, Demografik ve Mekansal Göstergeler", "Osmanlı'da Dersim", "Modernleşme, Siyasal Eğilimler ve Temsiliyet" ana başlıklarında 74 bildiri yer almıştı:
"Son Tanıklar Gitmeden - Dersim 38 Sözlü Tarih Projesi" kısmında Prof. Dr. Martin Van Bruinessen'in oturum başkanlığında: Cemal Taş (Proje Sözlü Tarih Araştırmacısı): "Projede Söyleşi Deneyimleri: Başka Bir Kimliğin İçinde Yetişerek Kendi Sahici Kimliğine Yolculuk"; Dicle Akar Bilgin (Proje Genel Koordinatorü): "Dersim 1937-38 Sözlü Tarih Projesi: Tarihle Yüzleşme İnisiyatifi"; Suavi Aydın (Doç. Dr.) Süha Ünsal (Tarihçi) "Sözlü Tarih Çalışması ve Tarihsel Antropoloji: Tarihte Görünmeyenlerin Sesi Olmak"; Yaşar Kaya (Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonu Başkanı) "FDG ve Dersim 1938 Sözlü Tarih Projesinin Sürekliliği"
"Diyasporada Dersim" kısmında Prof. Dr. Hüseyin Özdağ'ın oturum başkanlığında: "Markus Ottersbach (Prof. Dr.) Almanya'nın Entegrasyon Politikası ve Göçmen Kökenli Gençlerin Toplumsal Entegrasyonu"; Wolf-D.Bukow (Prof.Dr.) "Postmodern Çağda Göç ve Mobillik"; Andreas Diemann (Dr.) "Sosyolojik Bir Problem Olarak Almanya'da Mültecilerin Oturum Sorunu"; Hıdır Eren Çelik (Dr.) "Almanya'da Bir Göçmen Toplum: Dersimliler"
"Tunceli'de Üniversite ve Sivil Toplum Kuruluşlarının Üniversiteden Beklentileri" kısmında Prof. Dr. Murat Belge'nin oturum başkanlığında: Yusuf Cengiz (Tunceli Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı); Kemal Akbayır (Tunceli Barosu Temsilcisi); Mehmet Ali Aslan (Tunceli Eğitim Sen Şube Temsilcisi); Ahmet Yurt (Tunceli Cemevi Temsilcisi)
"Türkiye'de Alevilik ve Dersim Aleviliği" kısmında Doç. Dr. Tahire Erman'ın oturum başkanlığında: Kızılca Yürür (Doktora Öğrencisi) "Düzgün Baba Ziyareti ve Bu Ziyaretin Dersim'in Toplumsal Dayanışma Ağları İçindeki Yerine İyileştirme İşlevinden Yaklaşmak"; Hüseyin Yıldız (Yard. Doç. Dr.) "Türkiye'de Laiklik Uygulamaları ve Dersim Aleviliğine Yansımaları"; Dilşa Deniz (Doktora öğrencisi) "Görmezden Gelinen Ocak: Dewréşgeran-Yorumsayıcı Antropolojik bir Yaklaşım"; Rıza Yıldırım (Yard. Doç. Dr.) 'Tarık' mı 'pençe' mi? Yirminci Yüzyıl Başlarında Dersim Yöresi Kızılbaş Ocaklarının Hacı Bektaş'a Bağlanma Girişimi ve Sonuçları
"Edebiyatta ve Müzikte Dersim" kısmında Doç. Dr. Mehmet Çelik'in oturum başkanlığında: Aysel Sağır (Gazeteci-Yazar) "Edebiyatta Dersim İmgesi"; Yeliz Kızılarslan, (Araştırmacı) "Kayıp Dersim Kültürünün Yükselen 'Tekil' Sesi Aynur: Kültürün İcracı Olarak Taşıyıcısı"; Daimi Cengiz (Dr.), "Dizeleriyle Tarihe Tanık Dersim Şairi Sey Qaji (1860-1936)"; Mehmet Bayrak (Araştırmacı, Yazar) "Dersim'in Efsanevi Şairi Alişer ve Şiirleri"
"Dersim'in Dışındaki Dersim" kısmında Prof. Dr. Ruken Öztürk'ün oturum başkanlığında: Ahmet Özer (Prof. Dr.) Gökhan Kurt;""Dersim Sürgünlerinin Yerleştirildikleri Kentlerde Yaşadıkları Entegrasyon Sorunları: Isparta İli Gülistan Mahallesi Örneği"; Sabır Güler; (Öğr. Gör.) "Dersim'den Dışarıya Taşan Bir Mürşit Ocağı: Ağucanlar"; Şükrü Aslan (Öğr. Gör. Dr.) "Büyük Kentlerde Tutunma Stratejilerinden Yereli, Küresel Düzeyde Yeniden İnşa Etmeye Kadar Hemşehri Derneklerinin Değişen İşlevleri: DEDEF Örneği"; Zuhal Güler (Yrd. Doç. Dr) ve Mete Yıldız (Doç. Dr) "İnternet'teki Tunceli: Köy Web Siteleri"
"Tunceli (Dersim) Ekonomisi Olanaklar ve/veya Olanaksızlıklar" kısmında Prof. Dr. Hıdır Özdemir'in oturum başkanlığında: Kamber Kaya (Yeminli Mali Müşavir, Öğr. Gör.) "Tunceli'nin Ekonomik Manzarasına Bakış"; Ali Ekber Doğan (Yard. Doç. Dr) Şerif Gürçağ Tuna (Yard. Doç. Dr.) "Tunceli'de Emek Süreçlerini Mülksüzleşme-İşçileşme Diyalektiğiyle Değerlendirmek"; Hasan Hüseyin Doğan (Yard. Doç. Dr.) "Resmi İstatistiklerle Tunceli'nin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Düzeyi"; Faruk Kocacık (Prof. Dr.) Mustafa Çağlayandereli (Yard. Doç. Dr.)Ahmet Mazlum (Arş. Gör. Dr.) "Kentleşme Sürecinin Postmodern Bağlamı Olarak Yaşam Kalitesi Kavramı ve Bir Görgül Örnek: Dersim (Tunceli)"
"Çevresel Sorunlar" kısmında Prof. Dr. Ali Tutay'ın oturum başkanlığında: Melih Boydak (Prof. Dr.)"Küreselleşmenin İklime ve Doğaya Etkileri"; Ayten Öztüfekçi Önal (Doç. Dr.) Deniz Demirbilek (YL Öğrencisi), Ali Önal (Öğr. Gör.) Numan Yıldırım (Yard. Doç. Dr.) Nuran Cıkcıkoğlu Yıldırım(Yard. Doç. Dr.) "Düzensiz Çöp Depolama Alanlarında Jeolojik Yapının Önemi ve Bu Alanların Çevresel Etkileri: Tunceli İli Örneği; İlknur Öner (Yard. Doç. Dr.) "Çevre Sosyolojisi, Yenilenebilir Enerji ve Yansımaları"; Levent Şahin; (Doktora Öğrencisi) "Güneş Enerjisi Sisteminin Hidroelektirik Enerji ile Ekonomik Bakımdan Karşılaştırılması"
"Tunceli (Dersim) ve Kimlik" kısmında Prof. Dr. Ferhunde Özbay'ın oturum başkanlığında: Ahmet Kerim Gültekin, (Doktora öğrencisi) "Tunceli'de Sünni Olmak"; Yavuz Çobanoğlu (Yard. Doç. Dr.) "Munzur İmgesi Üzerinden Kendisini Kuran Şehir: Tunceli (Dersim)"; Mehtap Tosun (Arş. Gör.) Özgür Bal (Arş. Gör) "Dersimli Ermenilerin Tarihsel Deneyimleri ve Kendi-Kimlik Algıları"; Bahar Şimşek (Arş. Gör.) "Dersimli Kimliği ve Müzik"
"Tunceli (Dersim)'de Dil ve Kültür" kısmında Prof. Dr. Tayfun Atay'ın oturum başkanlığında: Mesut Keskin (Doktora Öğrencisi) "Zazaca'nın İrani Diller Arasındaki Yeri ve Dilin Özellikle Dersim'de Olan Durumu ve Yarını"; Salih Akin (Doç. Dr.) "Diyasporada Dİl Planlaması: Kurmanca ve Zazaca'nın Karşılaştırmalı Analizi"; Ercan Geçgin (Arş. Gör.) "Dersim Aleviliğinde Doğa-İnsan İlişkisi"; Ali Kaya (Araştırmacı, Yazar) "Kültürel Zenginliğin, Büyük Uygarlıklara Beşik Olmanın Temeli: Dil Zenginliği"
"Ulus Devletin İnşası Sürecinde Basında Dersim Dersim'de Basın" kısmında Doç. Dr. Özkan Yıldız'ın oturum başkanlığında: Ahmet Serdar Ekemen, Mesut Sert (Arş. Gör.) "Türk Ulus-Devlet'inin Kuruluşu ve Dersim: Tarihsel Sosyolojik Bir Bakış"; Zeliha Hepkon (Yrd. Doç. Dr.) "Yerel basın üzerinden 1961-1978 Döneminde Tunceli'de Yaşam: Tunceli Sesi Gazetesi 1961-1978"; Özkan Gökcan (Arş .Gör.)Sedat ACAR (Arş. Gör.) "Dersim Terakki Yolunda: 1937–38 Dönemi Gazetelerinin Gözüyle Dersim"; Besime Şen (Yard. Doç. Dr.), Sinan Yıldırmaz (Arş. Gör. Dr.) "Tunceli'de Yayınlanan Yerel Süreli Yayınlar: Bibliyografik Bir Döküm"
"Belgesellerde Dersim: Yönetmenler ve Deneyimleri" kısmında Prof. Dr. Eser Köker'in oturum başkanlığında: Nezahat Gündoğan " İki Tutam Saç: Dersim'in Kayıp Kızları"; Özgür Fındık "Kırmızıkalem"; Çayan Demirel,"38"
"Dersim 38" kısmında Dr. Gülşen Erenler Çakar'ın oturum başkanlığında: Songül Aydın (Öğr. Gör.) "1938'de Dersim'den Batı İllerine Zorunlu Göç"; Hüseyin Aygün (Avukat, Araştırmacı-Yazar) "Dersim 38 Askeri Harekâtı ve Zorunlu İskan Uygulamasının Yansımaları"; Filiz Çelik, (Doktora Öğrencisi) "Insan-Yapımı Felaketler, Neden Oldukları Travmalar ve Bu Travmaların Nesiller Arası Aktarımı: Dersim Örneği"; Bülent Bilmez (Doç. Dr.) "Dersim Tarihi Örneğinde 'Sözlü Tarih'in Ne Olmadığı Üzerine Bir Deneme: Tarihyazımı Kaynağı Olarak Tanıklık ve Kolektif Hafıza"; Nezahat Gündoğan (Yönetmen) Kazım Gündoğan (Araştırmacı): "Dersimin Kayıp Kızları: Tedip ve Tenkil Harekatı ve "Medenileştirme" Söylemi"
"Arkeolojik ve Biyolojik Çevre ve Toplumsal Hareketler" kısmında Prof. Dr. Beyza Üstün'ün oturum başkanlığında: "Mehmet Tunçer (Prof. Dr.), Binali Tercan (Yard. Doç. Dr.) "Tunceli Munzur Vadisi Uzun Devreli Gelişme Planı, Planlama Süreci ve Sonuçları"; Gözde Orhan (Doktora Öğrencisi) "Ekoloji ve Siyaset: Munzur Baraj Projelerine Karşı Toplumsal Direniş Örneği"; Yüksel Çoşkun, (Prof. Dr.), Servet Ulutürk (Yard. Doç. Dr.), Alaettin Kaya (Arş. Gör. Dr.), Gökhan Yürümez (Dr.) "Tunceli Yöresi Nannospalax (Körfare)'Lerinin (Rodentia: Spalacidae) Karyolojik Özellikleri; Naciye Yıldız; (Öğr. Gör. Dr.) "AB STK'lar ve Munzur Barajlar Projesi"
"Hakim ve Muhalif Algıda Tunceli (Dersim)" kısmında Doç. Dr. Hatice Kurtuluş'un oturum başkanlığında: Ahmet Özer (Prof. Dr.) "Demokratik Açılım Sürecinde Dersimde Yaşanan Tarihi Gerçeklerle Yüzleşmenin İşlevi Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım"; Yücel Demirer (Doç. Dr.) "Tunceli/Dersim'in Benzer Celali Kentlerle İşbirliği Olanağı Üzerine Sesli Düşünceler"; Tanıl Bora (Yazar) "Türk Milliyetçiliği Söyleminde Dersim"; Besim Can Zırh (Doktora Öğrencisi) / Mustafa Akçınar (Yuksek Lisans Öğrencisi) "Dört Kavram Arasında Bir Coğrafya, Dersim: Ulus – Kimlik – Mekan – Göç"
"Osmanlı'da Dersim" kısmında Prof. Dr. Ömer Demirel'in oturum başkanlığında: Markus Dressler (Yard. Doç. Dr.) "Son Osmanlı Döneminde Yabancı Gözlemcilere Göre Dersim ve Dersimliler: Din ve Irk Eksenli Söylemler"; Abdulkadir Gül (Yard. Doç. Dr.) "Osmanlı Devleti Bürokrasisinde Dersimli Memurlar"; Mehmet Köçer (Doç. Dr.), Osman Köse (Doç. Dr.), Mehmet Aydın (Yard. Doç. Dr.) "Salnamelere Göre Dersim Sancağı (1869-1907)"; İbrahim Yılmazçelik (Prof. Dr.) Dersim sancağının Kurulmasından Sonraki Dönemde Karşılaşılan Güçlükler ve Dersim Sancağı ile İlgili Bu dönemde Yazılan Raporlar: (1875-1918)
"Tunceli (Dersim)'de Toplumsal, Demografik ve Mekansal Göstergeler" kısmında Prof. Dr. Faruk Kocacık'ın oturum başkanlığında: İlknur Öner (Yrd. Doç. Dr.) "Tunceli/ Dersim ve Kentleşme Süreci"; Ahmet Yaraş (Yrd. Doç. Dr.) "Bir Kentin Geçmiş ile Gelecek Arasındaki Yolculuğunda Müze Kavramı"; Özkan Yıldız (Doç. Dr.) "Tunceli (Dersim)'in Bugünü: 'Ekonomik ve Sosyo-Demografik Yapı Üzerine Bir Araştırma"; Savaş Sertel (Okutman) "1960-1965 Yıllarında Tunceli'de Nüfus Hareketleri"
"Modernleşme, Siyasal Eğilimler ve Temsiliyet" kısmında Prof. Dr. Fuat Ercan'ın oturum başkanlığında: Kemal Yakut (Doç.Dr.) "Modernleşme Sürecinde Dersim'de Devlet ve Aşiretler"; Mehmet Ertan (Doktora Öğrencisi) "Tek Parti Döneminde Tunceli İlinin (Dersim Bölgesinin) Mecliste Temsili"; Ali Kemal Özcan (Yard. Doç. Dr.), Adnan Şahin (Arş. Gör.) "Seçmen Oyunun Şekillenmesinde Temel Faktörlerin Tespitine Yönelik Bir Alan Araştırması; Erdal Aydoğan (Doç. Dr.) "Umûmî Müfettişlik Raporlarına Göre Tunceli Bölgesi'nde Asayiş Meselesi; Mesut Ozcan (Yazar, Kalan Yayınları) "Dersim'de Kurulan Halkevleri ve Halk Odaları: (1935-1950) Kuruluş ve Amaçları" kısmında
"I. Uluslararası Tunceli (Dersim) Sempozyumu Biterken" kısmında Prof. Dr. Hasan Akbayın'ın oturum başkanlığında Prof. Dr. Ahmet Özer; Prof. Dr. Baskın Oran; Prof. Dr. Halil Çivi; Prof. Dr. İşaya Üşür; Prof. Dr. Mehmet Çelik... [KanalKultur]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder