 |
| Barış Cihanoğlu - Kendini Bul | Find Yourself / 4 ekim - 10 kasım 2013; Galeri İlayda, Hüsrev Gerede Cad. No:37, Teşvikiye - İstanbul; Tel.: (0212) 227 92 92 |
Genç kuşak çağdaş ressamlar arasında, kendine özgü resim dili ve sıra dışı bakış açısı ile bilinen Barış Cihanoğlu, "Kendini Bul | Find Yourself" adını verdiği son serisinde, yaşam içindeki bireyin kararsızlıklarını, benlik arayışlarını, bulunduğu dünya ile kendi iç dünyaları arasında kalışları ile araf'ta kalmanın yarattığı sorunları ve aidiyet meselesini irdeliyor.
Sanatçı resmine son dönemde eklediği deformasyonlara ve sıra dışı çekilmelere bu serisinde de devam ediyor. Portrelerde uyguladığı deformasyonlarda, figürler adeta tuvalin dışındaki başka bir kütlenin çekim etkisi altında kalarak belirli bir yöne doğru sistemli bir şekilde çekiliyor. Buradaki çekilmeler bazen, aynı kompozisyondaki iki farklı figürü aynı çizgide buluşturabiliyor ve bir anlamda onların kader ortaklığına gönderme yapıyor. Bazı kompozisyonlarda benzer konumdaki figürler birbirleriyle kaynaşıp, adeta "aynılaşıyor". Figürler durağan konumda iken sadece baş kısımlarından belirli bir yöne doğru çekilmeleri ise yaşam içindeki bireyin kendini bulmaya çabalarken istem dışı olarak sisteme entegre olma sürecine işaret ediyor.
Sanat yazarı, Özcan Türkmen, sanatçı için şöyle bir saptamada bulunuyor:
"Son eserlerinde Barış Cihanoğlu, farklı yasalarla işleyen bir evrenin kapısını açmış oldu bizlere. Sanat bilinci, şayet bir parça zahmetle buluşursa, bu evren karşısında heyecan duyacak ve onun yasalarına, içyüzüne dair kendine sorular soracaktır."
Cihanoğlu, daha önce de 2012'deki "Feromon Etkisi | The Pheromone Effect" ve 2011'deki "İmgelem | Imagination" adlı sergileriyle de gündeme gelmişti.
"Feromon Etkisi" | "The Pheromone Effect" sergisinde aşkın moleküllerini yani "feromon"ları kendine konsept olarak belirlemiş ve işlerini bu "gizemli" konsept çerçevesinde üretmiş; eserlerinde, "feromon"ların gözle görünmeyen, sadece duyumsanan etkisini ele alarak onları adeta "görünür" hale getirmişti. Bu sergideki eserlerinde göze çarpan en önemli ortak nokta, hepimizin mevcut iç güdülerimizden izler barındırıyor olmalarıydı. Sanatçının bu serisindeki eserlerde genel olarak kadına ayrılan büyük bir alan ve bu alanının erkek müdahalesi ile daraltılması da izleniliyordu.
Sanatçının 2011'deki "İmgelem | Imagination" adlı solo sergiyle ilgili kaleme aldığı "Tuvallerdeki Araf: Görülen ile Hissedilen Arasına Sıkışmış Bir Dünya" başlıklı yazısında Selen Sarıoğlu, Barış Cihanoğlu ve sanatı hakkında şunları kaydediyor:
"Platon'a göre, imgelem, gerçekdışı bir imgeyi zihinde gerçek kılma, canlandırma edimidir. Aristotales, imgelemin doğal bir süreç olarak duyumdan türediğini; mevcut duyumun yorumlanması dışında bellek, rüyalar ve arzu işlevleri de olduğuna inanır. Descartes'ta imgelem, imgeyi zihnin kendi oluşturduğu fikre uygun olarak düşünmesi kaynakladır. Spinoza'ya göre, imgeleme, insanın doğal tavrıdır. Kant, imgelemin, bir imgenin fiili olarak bulunmadığı takdirde dahi sezgide canlandırılabilme yetisi olduğunu düşünür. Sartre'ın analizine göre imgelem, algıdan daha kesin ve çok daha zengindir; imgeleme, zihnin yaratıcı kendiliğindenliğiyle doğrudan ilişkilidir ve sonsuz bakış açısı ve görünümler potansiyeline sahiptir. Lacan'ın yaklaşımında imgelem, görsel yanılsamadır, arzu ya da istem ile hiçbir ilgisi yoktur.
Antik çağlardan günümüze yüzyıllardır birçok düşünürü meşgul eden imgelem meselesi Barış Cihanoğlu'nda ise, insanın bilinçdışına yaklaşabildiği en uç noktadır ve bilinçdışının kendini en direk ifade yoludur. Bu anlamda Barış'ın resimlerinde bilinçdışının yaratıcılığını tetikleyen gerçeküstücü tavır, kendini Freud'un psikanalitik yaklaşımı ile ilişkilendirir. Barış için imgelem sadece özneye bağlı bireysel bir eylemdir, ancak çok serbest bir anlamdadır. İmgeleme sadece öznenin bakış açısından yaklaşır. Bu nedenledir ki izleyici, yapıt ile arasında kendi inançları, beklentileri, tecrübeleri, korkuları, kültürü, dili ve "ben"liği üzerinden şekillenen hayali bir diyalog kurar. Amerikan Kızılderililer'inden Hindu bilginlerine, Mısırlı felsefecilerden Şaman rahiplerine kadar bir çok kültürde tedavi ve telkin yöntemi olarak kullanılan imgelem, Barış'ın resimlerinde benzer bir misyon üstlenir. Resimlere baktıkça gerçek ile hayal, rüya ile imajinasyon, masal ile hikaye arasındaki sınırlar bulanıklaşmaya, izleyicinin bilinçaltı elementleri ile bilinç üstü etkileşime geçmeye başlar.
Barış'ın maniyeristvari sahne kurguları Tim Burton filmlerinin rüya atmosferi ve buhran iklimini çağrıştırır. Barış, "Bir araf halini resmediyorum ben, adını koyamadığımız metafizik bir dünya bu, o yüzden duyumsanan şeyler beni daha çok enterese ediyor..." diyerek görülen ile hissedilen arasına sıkışmış bir dünyayı ve bu dünyaya ait figür grupları ve durumları resmettiğinin altını çizer. Barış'ın yarattığı bu dünyada bez bebek ve ters sinek işareti içselleştirdiği birer imgelem olarak durmadan karşımıza çıkar. Kendi keyfine göre resme girip çıkan, çoğunlukla varlığı ile izleyiciyi şaşırtacak olduğu sahne kurguları içinde kendini eğreti bir biçimde konumlandıran bez bebek hayatımızdaki birçok duruma, döneme, hisse, hayale, hüzne, özleme, kaygıya ve korkuya göndermeler içerir. Bez bebeğin bu çok anlamlı çağrışımlarını Barış şu şekilde ifade eder: "Bez bebek hayatımıza hoyratça dahil olan bizim dışımızda gelişen ama sonunda bizi sarıp sarmalayan her şeye bir gönderme sanırım. Bir anda ortaya çıkıyor ve bizim hayatımıza dahil oluyor. Bu belki de erkin sahibi, belki de politik bir dayatma, belki de çocukluğa özlemimizin bize şu anki yaşadığımız gerçeklikten bile daha baskın gelen, bir özlem dayatması, aynı zamanda resmin içindeki biz, aynı zaman da resmin merkezi ve aynı zamanda bir kaygısız..."
"Resimlerimde hissedilen kaybediş hissiyatına ve tutunamayanlara bir gönderme olarak okunabilecek ters sinek işareti, sineğin tarihsel süreçteki anlamı ile de örtüşür." İskambil kağıtlarındaki kupa, maça, karo ve sinek 14. yüzyıl Fransa'sındaki mevcut dört sınıfı temsil ediyordu. Kupa asil sınıfı ve kiliseyi, maça orduyu, karo orta sınıfı, sinek ise toplumsal sınıfların en alt tabakası olan köylüyü temsil ediyordu. Bu anlamıyla Barış'ın hüzünlü ve dramatik etkisi ağır resimlerinde terssinek işareti bir hayalin bir beklentinin umudu olarak da yorumlanabilir.
Tuvallere hakim olan renk, kurguların, dramatik ve psikolojik etkisini güçlendiren bir öğe olmanın ötesine geçmez. Barış tuvallerine, mavi ile dinginlik ve tanımsızlık durumlarını, mor ile güç hissini, sarı ile anarşizmi, kırmızı ile vahşeti, beyaz ile umudu boyar... Desenlerine yarattığı anın ruhuna uygun renk verir.
Barış'ın kurgularında çıplaklık, uygulama şekli itibariyle pornografik çağrışımlar ya da izleyende söz konusu sahneyi gizlice gözetliyormuş hissi yaratabilecekken, izleyeni bambaşka hissiyatlara sürükler. Bu tanımsız durumların resimleri, izleyenin açıklamakta güçlük çektiği, ancak kendini resimleri okumaya zorladıkça karışık duygular yaratan bir takım dürtüleri harekete geçirir. Resimdeki çıplaklar ile izleyenin çıplaklığı arasındaki sınırlar kalkar, izleyiciler resimdekiler, resimdekiler ise izleyici olurlar. Hem izleyeni hem de izleneni garip bir utanma duygusu sarar. Bu istisnai durum varlığını bilinçaltı bir duyumsama olarak hissettirir. Barış'ın sözleriyle: "Çıplaklar, aslında bize kendimizi çıplak hissettirir. Çıplaklar, yüreğimizin en tenhalarında kalmış dürtülerimizdir. Çıplaklar, yaşadığımız gerçekliğin 'sert' çıplaklığıyla örtüşür."Barış Cihanoğlu
1975'te Ankara'da doğdu. 1997'de yılında kendi resim atölyesini kurdu. 1999 yılında Hacettepe Üniversitesi Resim Bölümü'nden mezun oldu.
1999'da Hacettepe Üniversitesi Mezuniyet Sergisi Resim Bölümü, Başarı Ödülü'nü (Ankara); 2004'te TJK 6. Resim Yarışması Sergisi İkincilik Ödülü'nü (İstanbul); 2005'te Polonya Karikatür Yarışması'nda "sergileme"yi (Polonya); 2006'da Rh+ Sanat Dergisi "Yılın Genç Ressamı 2005 finalisti ödülü"nü (İstanbul); 2006'da Adana Çukurova Üniversitesi Resim Yarışması Birincilik Ödülü'nü (Adana), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Resim Yarışması İkincilik Ödülü'nü (Maraş), Evin Sanat Galerisi 1 .Nuri İyem Resim Yarışması Jüri Özel Ödülü'nü (İstanbul), Art Academi Resim Yarışması Jüri Özel Ödülü'nü (İstanbul), Ankara Art Forum Resim Yarışması Birincilik Ödülü'nü (Ankara); 2008'de Evin Sanat Galerisi 3. Nuri İyem Resim Yarışması Jüri Özel Ödülü'nü (İstanbul) aldı. [KanalKultur]
Barış Cihanoğlu - Kendini Bul | Find Yourself / 4 ekim - 10 kasım 2013; Galeri İlayda, Hüsrev Gerede Cad. No:37, Teşvikiye - İstanbul; Tel.: (0212) 227 92 92
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder