Bu Blogda Ara

13 Temmuz 2013 Cumartesi

Kıyafet Devrimine Kadar Basında Kadın ve Moda


 
[KanalKultur] - Geçtiğimiz yıllarda, 12 kasım - 20 aralık 1993 tarihleri arasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü tarafından İstanbul Şehir Müzesi'nde (Yıldız Sarayı, Barbaros Bulvarı, Yıldız - 80690 İstanbul, Tel. 0212 258 53 44) "Kıyafet Devrimine Kadar Basında Kadın ve Moda" başlıklı bir sergi düzenlenmiş. Serginin küratörlüğünü Füsun Kılıç'ın yaptığını sergi tanıtımı için yayınlanan bröşürde yer alan sergi hakkındaki yazısından anlaşılıyor...

Sergide Kıyafet Devrimi'ne kadar çıkarılan süreli yayınlarda yer alan moda ile ilgili resim, çizim, yazı ve ilanlarla birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi gazete ve dergi koleksiyonundan orjinal örnekler yer almış, dönemin kadın ve moda ilişkisi bu çerçevede incelenmiş...

Füsun Kılıç, sergi broşüründeki "Kıyafet Devrimine Kadar Basında Kadın ve Moda" başlıklı yazısında şunları kaydediyor:

"Osmanlı Devleti'nde Tanzimatın ilanından sonra hızlanan toplumsal değişimde kadın da yerini almıştır. 19. yüzyılın ikinci yarısında kadınlara sağlanan eğitim olanakları ve yasal haklar, kadınların kültürel ve toplumsal yaşamla ilişkilerini artırmıştır. 1869'da Terakki Gazetesi kadınlar için ayrı bir gazete çıkarınca bunu diğerleri izlemiştir. Bu yayınlarda Osmanlı kadınının durumu, Batı'daki kadın hareketleri yer almaktadır. 1900'lere doğru gazete ve dergilerde ditiş-nakış, resim ve çizimler, 1908 Meşrutiyetinden sonra ise, bu tür yayınlarda artış, içeriklerde zenginleşme ve özgürlük göze çarpar. Yine bu dönemde özgürlük ve milliyetçilik akımı modayı da etkilemiş, milli moda, milli kıyafetlerle ilgili yazılar ve tesettür gündeme gelmiştir. 

1923'de Cumhuriyetin kuruluşu ve 1925'de Kıyafet Devrimi ile başlayan yeni döneme dek Türk Kadınının moda ile ilişkisi daha pekişmiştir. Artık 19. yüzyılda yerleşmeye başlayan giyimdeki Batı etkisi modaya hakim olmuştur. Batılılaşmanın etkisiyle çağdaş giyime duyulan ilgi, geleneksel kadın kıyafetlerinde hızlı bir değişime neden olmuştur. Türk Kadınının çarşaf ve peçesi zaman içinde yerini manto ve başlıklara bırakmış, kadınlar takı, dantel ve kurdeleler ile şıklıklarını tamamlamışlardır. Eldiven, yelpaze ve şemsiye ise uzun yıllar kadın giyiminin vazgeçilmez aksesuarları olmuştur.
Sergiye konu olan kadınlarla ilgili süreli yayınlar incelendiğinde, bunların büyük bir bölümünün yayımcılarının ve yazarlarının kadın olduğu ve yalnız kadınlar için yayım yaptığı, "Şehbal", "Resimli Ay", "Yıldız" ve benzeri dergilerin ise herşeyden bahsetmekle birlikte kadınlara da yer ayırdığı görülmektedir. İlk yayınlarda doğrudan moda konusu işlenmemiştir. 1880 yılında yayımlanan Aile'de "Elbise" başlığı altında giyim üzerine bir yazı göze çarpar.

Moda ile ilgili ayrıntılı bilgi veren ilk yayın "Hanımlara Mahsus Gazete"dir. 1895 yılında başlayan ve uzun yıllar yayımlanan bu gazetede moda ve biçim adı altında daha çok Avrupai, yaz, kış, bahar modellerinin tanıtımı, biçki, dikiş, nakış örnekleri moda konusunda makaleler yer almaktadır. Aynı yıllarda çıkarılan "Hanımlara Mahsus Malumat" benzeri bir yayın yapmaktadır.

Meşrutiyetten sonraki süreli yayınlar arasında bulunan "Hale" (1909), başlığında moda sözcüğünü kullanan bir gazetedir. Yine bu dönemde yayınlanan "Mahasin" gazetesi elbise modellerinin yanı sıra iç giyim ve aksesuarlara da bol yer vermektedir.

Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında yayımlanan "İnci" ve "Salon" dergileri moda ile daha çok ilgilenmişlerdir. 1923 yılında çıkarılan "Süs" dergisi bu konuda oldukça zengin bir başka yayındır. 1925 yılında kabul edilen Şapka Kanunu ile kılık kıyafette değişim başlamış, ancak Türk Kadınları yasa çıkarılmadan çarşaf ve peçeyi bırakarak çağdaş giyimi benimsemişlerdir."

Sergide kıyafet devrimine kadar çıkarılan süreli yayınlarda yer alan moda ile ilgili resim, çizim, yazı ve ilanlarla birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi gazete ve dergi koleksiyonundan orjinal örnekler yer almakta olup, dönemin kadın ve moda ilişkisi bu çerçevede incelenmektedir."... [KanalKultur]

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder