Derviş Küçek Mustafa Dede - Beyati Mevlevi Ayini

Derviş Küçek Mustafa Dede
- Beyati Mevlevi Ayini / Yöneten: Ulvi Erguner;
Cemre Müzik, 1998; Prodüktör: İlhan Dişli;
Grafik Tasarım: İhsan Eroğlu, Cemre Grafik;
Minyatürler: A. Ülker Erke

[KanalKultur] - Cemre Müzik tarafından cd olarak müzik piyasasına sunulan Derviş Küçek Mustafa Dede'nin "Beyati Mevlevi Ayini" adlı albüm, 10 eserden oluşuyor.

Bestekâr Derviş Küçek Mustafa Dede (ölm. 1684), Edirne'de doğdu. Edirne Mevlevihanesi'nde çilesini tamamlayıp "dede" ve dergâha "aşçıbaşı" oldu. Müzik öğrendi. Birçok dinî ve din dışı söz - saz eseri besteledi.

Derviş Küçek Mustafa Dede'nin günümüze kalan en önemli eseri Beyati Mevlevi Ayin-i Şerîfi'dir. Beyati Mevlevi Ayin-i Şerîfi'nden önceki Mevlevi ayinlerin tüm bestekârları meçhuldür.

Beyati Mevlevi Ayin bestekârı bilinen ilk ayindir.

Mevlevi Ayinleri

Mevlevi ayinleri, Kul'un kendi benliğinden kurtulup, Hakk ile hak olma yolunda verdiği mücadelenin sembolü olarak yapılageliyor. Mevlevihanelerin Semahane bölümlerinde "Mutrıp Heyeti" tarafından çalınıyor ve söyleniyor. "Mutrıp Heyeti" içinde, ney ve kudüm olmak üzere, Türk muziği içinde yer alan diğer enstrümanları çalanlarla birlikte ayini okuyan "Naathan" grubu da bulunuyor.

"Mutrıp Heyeti" ve "Semazenler"in Mevleviliğe ait özel giyisilerle icra ettiği Mevlevi ayinleri dört ana bölümden oluşuyor. Her bölüm "Selam" ismi ile anılıyor.

"Birinci Selam"da âşıklar şüpheden kurtulup Allah'a iman ediyor. "İkinci Selam"da Allah'ın birliğini görüş haline getiriyor. "Üçüncü Selam"da bu biliş ve görüş, olgunluk devresine eriyor; "mutlak olgunluk durağı"na ulaşılıyor. "Dördüncü Selam"da ise "birlik durağı"nda ayak direterek, kendi merkezleri etrafında dönmeye başlanıyor. Bu Selam'da "Şeyh" de semaya katılıyor. Ortada "sema eden" "Şeyh" Mevlana'yı temsil ediyor. "Şeyh" "sema"dan sonra makamı olan "Post"a vardığında "sema" sona eriyor ve Kur'an okunmaya başlanıyor. Ardından yapılan dua ile ayin sona eriyor.

Eserler

• Nat-ı Mevtana / Aziz Bahriyeli 9'51''
• Beyati taksim / Niyazi Sayın 2'46''
• Beyati peşrevi / Emin Efendi 6'01''
• Birinci selam 8'22''
• İkinci selam 8'03''
• Üçüncü selam 6'07''
• Dördüncü selam 4'57''
• Tambur taksimi / Necdet Yaşar 2'01''
• Niyaz ilahisi 4'50''
• Son taksim / Aka Gündüz Kulbay 0'55'' [KanalKultur] 

Derviş Küçek Mustafa Dede - Beyati Mevlevi Ayini / Yöneten: Ulvi Erguner; Cemre Müzik, 1998; Prodüktör: İlhan Dişli; Grafik Tasarım: İhsan Eroğlu, Cemre Grafik; Minyatürler: A. Ülker Erke