Başkenti Tasarlamak - Osmanlı'da Darwinizm ve Evrim Kuramlarına İlgi Üzerine...

Toplumsal Tarih [Tarih Vakfı Yayınları]
187 (2009), 96 S., ISSN 1300-7025-9-1

[KanalKultur] - Toplumsal Tarih 2009 yılında yayınlanan 187. sayısında, Ankara'nın bir başkent olarak planlanmasını ve kurulmasını Lörcher ve Jansen Planları çerçevesinde inceleyen "Başkenti Tasarlamak" başlıklı bir dosyaya yer veriyor. Dosya içerisinde yer alan, Aykut Kansu'nun "Jansen'in Ankara'sı İçin Örnek Bir 'Bahçe Şehir' ya da Siedlung: 'Bahçeli Evler Yapı Kooperatifi' 1934-1939" isimli makalesi, Herman Jansen'in Nazi Almanyası'nda oldukça revaçta olan muhafazakar ve gerici bir şehir planlama görüşünü Türkiye'de uygulama çabalarını Bahçelievler örneği üzerinden inceliyor.

Yine dosya içinde, Neşe Gurallar, Ankara'nın başkent ilan edilmesiyle birlikte, şehrin içinde devletin gücünün cisimleştiği bir Devlet Mahallesi kurma girişimlerini Lörcher ve Jansen planlarına bakarak inceliyor. Levent Uluiş ise, "Lörcher'in Ankara'sı: Anti-Modernist ve Otoriter Eğilimleri Yansıtan Bir Şehir Tahayyülü" başlıklı makalesinde, mimarlık ve şehir planlamasının, Kemalist rejim tarafından nasıl sahiplenildiğini ve nasıl etkili bir ideolojik propaganda aracı olarak kullanıldığı üzerine yazıyor.

Sevtap Işıkçıus'un Cengiz Kırlı ile yaptığı ve Kırlı'nın "Sultan ve Kamuoyu: Osmanlı Modernleşme Sürecinde 'Havadis Jurnalleri' (1840-1844)" isimli kitabını konu alan söyleşi de yer alıyor. Kırlı, Osmanlı'daki hafiyelik faaliyetlerinin gelişimini, jurnallerin içeriklerini ve tutulan bu raporların tarihsel önemini anlatıyor.

Mehmet Ö. Alkan'ın evrim kuramının Osmanlıca literatüre ilk ne zaman ve nasıl girdiğine dair bazı örnekleri incelediği "Osmanlı'da Darwinizm ve Evrim Kuramlarına İlgi Üzerine..." başlıklı yazısı da 187. sayıda yer alan yazılardan bir diğeri.

Ludmila Denisenko, "Rus Emperyalizmi: Kafkasya'nın Ruslaştırılması ve Malakanlar" başlıklı yazısında, Malakanlar'ın Türkiye'nin kuzey doğusuna kadar uzanan sürgün hayatlarını üzerinden Rus İmparatorluğu'nun emperyalist politikalarını inceliyor.

Armaveni Miroğlu, artık varolmayan Pangaltı'daki Surp Hagop Ermeni Mezarlığı'nın tarihine ışık tutuyor.

Emmanuelle Peyraube ve Christine Peltre makalelerinde, Binbir Gece Masalları'nın Batı'da 18. yüzyıl ve 19. yüzyıl boyunca yarattığı etkilerini inceliyorlar.

Banu Konyar, "Karakoyunlu Kümbetleri" başlıklı makalesinde, 15. yüzyılda Doğu Anadolu'daki Karakoyunlu mimarisini mercek altına alıyor.

Sabri Ateş'in, Osmanlı'nın son döneminin ve Cumhuriyet'in kuruluş yıllarının önemli siyasi şahsiyeti Tunalı Hilmi Bey üzerine yazdığı makalesi de 187. sayının sayfalarında okuyucularla buluşuyor.

Gökhan Akçura, 1934'de Büyükada'da düzenlenen Adalar Revüsü'nü incelediği yazısında İstanbul'un gündelik hayat kültürüne kısa bir bakış atıyor.

Eleni Kanetaki'nin, Elif Şehitoğlu'nun "Bursa Hamamları" başlıklı kitabını incelediği bir eleştiri yazısına da yer veriliyor.

Ahmet Akşit, Türkiye Arkeolojik Yerleşmeler keşif ekibinden Özgen Kurt'la, Marmara Bölgesi 2008 Yılı Bizans Dönemi Keşif Gezisi Raporu hakkında keyifli bir söyleşi yapıyor.

Mustafa Sütlaş, yazısıyla kısa bir zaman önce aramızdan ayrılan Prof. Dr. Türkan Saylan'ı anıyor.

Ayrıca, Emel Seyhan ve Edhem Eldem düzenli köşeleriyle, Sevim Çiçek ise güncel bölümündeki yazılarıyla ilginç konuları aktarıyor ve yorumluyorlar. [KanalKultur]

Toplumsal Tarih [Tarih Vakfı Yayınları] 187 (2009), 96 S., ISSN 1300-7025-9-1