Sayfalar

19 Aralık 2013 Perşembe

Osmanlı Hayranı Bir Fransız'ın Hayatı: Pierre Loti

Toplumsal Tarih [Tarih Vakfı Yayınları]
158 (2007), 96 S., ISSN 1300-7025
[KanalKultur] - Toplumsal Tarih'in şubat 2007 tarihli 158. sayısının kapak konusu, Osmanlı hayranı bir oryantalist olan Pierre Loti.

Kürt milliyetçiliğinin tarihi, Redhouse sözlüğünün yazarı Sir James W. Redhouse'un yaşamı ve eserleri, özgün kişiliğiyle İspanya tarihine geçen ünlü eşkıya Luis Candelas'ın öyküsü de 158. sayısı ele alınan konular arasında.

Özlem Kumrular'ın kaleminden İnebahtı Savaşı'dan sonra Venedik'in Avrupa devletleriyle ilişkilerini ele alan derinlikli bir araştırma, Tarkan Kahya'nın arkeolojik buluntulara da dayanarak ele aldığı Antalya şehrinin tarihi, Zeki Arıkan'ın Ürgüp'te ve başka yerleşimlerde Karamanlılar'ın izini sürdüğü makalesi, Ali Osman Öztürk'ün Çanakkale söylenceleri ve bilimsel tarih anlayışı arasındaki farkın altını çizen çalışması, Murat Koraltürk'ün Fenerbahçe vapurunun kaptanı Yaşar Çakır'la yaptığı söyleşi ve daha pek çok nitelikli çalışma dergide yer alan makalelerden birkaçı..

Taner Timur, neden "Osmanlı Hayranı Bir Oryantalist " Pierre Loti'nin hayatını kaleme aldığını söyle açıklıyor: "Pierre Loti ile ilgili bu yazı bir edebiyat eleştirisi değildir ve burada yazarın eserleri hakkında yeni bir anlam üretmeye çalışmaktan çok, üretilmiş anlamları tartışmak; oryantalist yazarın son yüzyıl içinde ne gibi anlamlar kazandığını, Fransa ve Türkiye'de nasıl algılandığını, kısaca Loti'nin, Derrida'nın deyimiyle, 'hayaletleri'ni çözümlemek istiyorum. Yazının vesilesini ise Pierre Loti'yle ilgili 'Doğu Hayaletleri' sergisi teşkil etti ve yıllarca önce hazırlamış olduğum küçük 'Loti Dosyası'nı raftan çıkarmak ihtiyacı duydum."

Bedirhan Ayaklanması'ndan 1920'ye: Naci Kutlay'ın "Kürt Milliyetçiliği" adlı yazısında Kürt milliyetçiliğinin başlangıcından 1920'ye kadar olan gelişimi ele alınıyor: "Tanzimat döneminde merkezi otorite güçlendirilirken, mirlerin ayrıcalıkları sona erdi. Mirler ortadan kaldırıldıysa da Osmanlı Devleti merkezi otoriteyi tesis etmekte başarı sağlayamadı. İkinci, üçüncü derecedeki ağaların, beylerin önemi arttı; önceleri mirlerin denetiminde olan dinsel önderler siyasal, sosyal ve ekonomik alanda güçlendiler. Bunun sonucunda, sayıları azalan güçlü mirlerin Osmanlı karşıtlığında birleşmeleri bir ölçüde mümkün oldu. Milliyetçi talepleri olmasa da, sonuçta söz konusu olan bir Kürt başkaldırısıydı."

Nazan Maksudyan'ın Redhouse sözlüğünün yazarı Sir James W. Redhouse üzerine ilgi çekici çalışması… "James W. Redhouse, 1811'de Londra yakınlarında doğar. Beş yaşında yetim kalır ve sekiz yaşında Christ's Hospital'a kabul edilir. Bu okuldan atıldıktan bir süre sonra İstanbul'a gelir, Mühendishane-i Bahri Hümayun'da ders verir. Redhouse'un adını misyonerlerle ilişkilendiren, Amerikalı misyonerlerin İngilizce bilgisini yaygınlaştırmak üzere geliştirdikleri, 'laik edebiyat projesi'ydi. Bu proje kapsamında 1856'da basılan 'English and Turkish Dictionary'nin Osmanlı İmparatorluğu'nda dağıtılmak üzere satın alınması önerildi. Ancak, misyonerlerin daha kapsamlı projeleri vardı. İstanbul misyonundan Edward E. Bliss, Redhouse'la anlaştı ve birçok ertelemeden sonra 1890'da 'Turkish-English Lexicon' ortaya çıktı."

Mukadder Yaycıoğlu, efsane eşkıya Madridli Luis Candelas'ın öyküsünü anlatıyor: "Madridli Candelas elini kana bulamamış, yalnızca tehdit amacıyla silah çekmiş sıra dışı bir şakidir. Zeki, duyarlı, şık ve zarif olmak için sürekli kendini eğiten Candelas'ın kusursuz bir el yazısına sahip olduğu, bir kadından daha güzel nakış işlediği, el maharetlerinin bunlarla sınırlı kalmayıp cüzdan yürütmekte de büyük ustalık gösterdiği, aynı ustalığı kılık değiştirmede de sergileyip kolaylıkla başka kimliğe büründüğü, bunu bir oyuncu ustalığıyla, beden anlatımından konuşma tarzına kadar son derece inandırıcı bir şekilde gerçekleştirebildiği bilinmektedir."

Emel Seyhan'ın kaleminden "Osmanlı Basınında Yüz Yıl Önce Bu Ay", Yavuz Selim Karakışla'dan "Arşivden Bir Belge" ve Edhem Eldem tarafından hazırlanan "L'Illustration'dan Seçmeler" bölümleri de dergiyi tamamlıyor.. [KanalKultur]

Toplumsal Tarih [Tarih Vakfı Yayınları] 158 (2007), 96 S., ISSN 1300-7025

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder