Bir Öteki Olma Hali: Trabzon'un Gizli Hristiyanları - Kurumlu, Maçkalı ve İstavriler (1857-1923)

[KanalKultur] - Dr. Zeynep Türkyılmaz (Dartmouth College), 20 aralık 2013 günü saat 18:15 - 20:00 arasında Tarih Vakfı'nın Ankara Şubesi'nde "Bir Öteki Olma Hali: Trabzon'un Gizli Hristiyanları - Kurumlu, Maçkalı ve İstavriler (1857-1923)" başlıklı konuşmasında tarih meraklısıyla buluşuyor.

Osmanlı İmparatorluğu'nun hemen her bölgesinde tek tanrılı kurumsallaşmış dinlerin ve millet sisteminin sınırlarını zorlayan, 'Gizli Hıristiyan' olarak adlandırılan topluluklar bulunuyordu. 1839 ve 1856 Tanzimat ve Islahat Fermanları sonrasında birçok grup 'gizlilik' perdesini kaldırarak Osmanlı idaresi için bir sorun, tarihçiler için bulunmaz bir hikâyeye dönüşen ve imparatorluğun yıkılışına kadar sürecek bir tanınma ve var olma mücadelesini başlatmışlardı.

Bu topluluklardan biri de Trabzon kökenli Rumca konuşan Kurumlu, Maçkalı ve İstavriler idi.

1857'de ortaya çıkışlarından itibaren giriştikleri kendilerini Hıristiyan yazdırma çabaları her zaman olumlu sonuç vermese de varlıkları önce Osmanlı idaresi daha sonra da Yunan ve Türk milliyetçilikleri için büyük bir varoluşsal endişe kaynağına dönüştü.

Dr. Zeynep Türkyılmaz konuşmasında her iki milliyetçi tahayyülün ötesine geçip, Osmanlı, İngiliz, Yunan ve misyoner arşivlerinden belgeler kullanarak Trabzonlu madencilerin yaşadığı Gizli Hıristiyan mikro kozmosunu yeniden kurgulamaya çalışıyor.

Madencilikle bu saklı hayatların nasıl bir bağlantısı vardı?

Eğer iddia ettikleri gibi 'ezelden beri' böyle yaşıyorlarsa, Trabzonlu Gizli Hıristiyanlar neden bu ikili hayatın artık mümkün olmadığına kanaat getirmişlerdi?

Türkyılmaz'a göre bu soruların cevapları, hem 19. yüzyıl öncesinde Osmanlı İmparatorluğu'ndaki dini-etnik giriftliğini hem de reform süreciyle başlayan ve ulus devletlerle devam eden kimlik ve devlet inşası siyasetini anlamak konusunda ipuçları sunuyor. [KanalKultur]

Dr. Zeynep Türkyılmaz - "Bir Öteki Olma Hali: Trabzon'un Gizli Hristiyanları - Kurumlu, Maçkalı ve İstavriler (1857-1923)" / 13 aralık 2013, 18 - 20; Tarih Vakfı'nın Ankara Şubesi, Selanik Caddesi, 82/30, Tankut İş Merkezi 5. Kat, Kızılay - Ankara; Tel.: (0312) 424 05 10